Egzotarium w Sosnowcu

---

Historia

Historia sosnowieckiego egzotarium sięga lat 50. XX wieku. W latach 1954–1956 powstał pierwszy budynek kompleksu, który obejmował palmiarnię oraz akwarium. Obiekt zlokalizowany jest na terenie miejskiego parku, ustanowionego w 1935 roku. Pomysł budowy zrealizowano dzięki wysiłkom Komitetu Budowy Egzotarium, złożonego z pasjonatów przyrody, którzy mieli wizję stworzenia w Sosnowcu małego zoo z egzotycznymi roślinami i zwierzętami. Mirosław Celler był autorem koncepcji architektonicznej obiektu, który od początku swojej działalności pełnił funkcje edukacyjne.

W 1957 roku nastąpiła istotna rozbudowa, podczas której nowa część obiektu została przystosowana do potrzeb małp oraz ptaków. Dodatkowo powstał wybieg, w którym znalazły się m.in. bażanty, szopy i niedźwiedzie. W tamtym okresie Sosnowiec mógł poszczycić się posiadaniem największego w Polsce działu ryb akwariowych, składającego się z 60 zbiorników o pojemności 500 i 1000 litrów. W miarę upływu lat, zbiór roślin i zwierząt ciągle się poszerzał, co skutkowało koniecznością budowy kolejnych pomieszczeń wystawienniczych. Całkowita powierzchnia tego niezwykłego obiektu wynosiła 1430 m², a jego najwyższa część osiągała zaledwie 7 metrów wysokości.

Do roku 2020 ekspozycja botaniczna obejmowała rośliny z różnych stref geograficznych i klimatycznych naszego globu. W zbiorach znajdowały się różnorodne grupy ekologiczne oraz formacje roślinne, takie jak: roślinność pustynna i półpustynna, tropiki obu Ameryk i Azji, a także rośliny o ciepłym klimacie śródziemnomorskim oraz z wysp oceanicznych. Wśród nich na szczególną uwagę zasługiwały sukulenty, takie jak wilczomlecze, opuncje czy aloesy. Do kolekcji wprowadzone były również liany, palmy oraz egzotyczne rośliny zielne, w tym kliwie i anturium.

Na stałej ekspozycji zwierząt znajdowały się głównie ryby i gady, wśród których wyróżniała się cenna kolekcja egzotycznych ryb akwariowych, obejmująca około 40 różnych gatunków, z najbardziej popularnymi pielęgnicami. Fauna gadów reprezentowana była przez około 15 gatunków, w tym: krokodyla nilowego, boa tęczowego oraz pytony, takie jak tygrysi i siatkowy. Warto również wspomnieć o 6 gatunkach żółwi.

Co roku, budynek gościł wystawę pod nazwą „Dni orchidei i kaktusów”, która przyciągała miłośników tych egzotycznych roślin.

Nowy budynek

W 2019 roku, po długim okresie przygotowań, ogłoszono przetarg na budowę nowego egzotarium, co doprowadziło do zburzenia dotychczasowego obiektu w roku następnym. Oficjalne otwarcie Centrum Edukacji Ekologicznej – Egzotarium w nowoczesnym budynku, który zbudowano w miejscu jego poprzednika, miało miejsce 2 grudnia 2023 roku. Całkowita powierzchnia nowo oddanego do użytku obiektu wynosi 6 686,47 m², a jego najwyższy punkt osiąga 22,7 metra wysokości.

Palmiarnia została podzielona na trzy odrębne strefy, przedstawiające różne klimaty: śródziemnomorski, pustynny oraz tropikalny. Dla każdej z tych stref zapewniono odpowiednie warunki atmosferyczne, takie jak temperatura, wilgotność i światło, aby zbliżyć się jak najbliżej naturalnym siedliskom. Budynek zorganizowany jest na trzech kondygnacjach.

Na pierwszym piętrze znajdują się ogromne akwaria, w których zaprezentowano m.in. ducha amazońskiego, pielęgnicę szmaragdową, arowanę srebrną, płaszczki słodkowodne oraz piranię pacu. W terrariach zainstalowano gady oraz owady, w tym węża chińskiego, pająka topika, anakondę zieloną, ptaszniki oraz drzewołazy dendrobates. Wśród wymienionych gatunków można znaleźć wiele ikonicznych przedstawicieli fauny tropikalnej.

Na poziomie drugim, obok różnorodnych roślin, znajdują się takie gatunki jak legwan zielony, żółw żabuti, bazyliszek płatkogłowy, bazyliszek pręgowany, boa dusiciela, pyton rombowy oraz siatkowy, boa tęczowy, anolis kubański i kajman okularowy. Ponadto, wzbogacają przestrzeń takie osobniki jak badylarka pospolita i tukan wielki.

Na trzecim poziomie umiejscowiono salę edukacyjną, przestrzeń wystawienniczą dla eksponatów stałych i czasowych, kino edukacyjne oraz kawiarnie, co czyni to miejsce jeszcze bardziej atrakcyjnym dla odwiedzających. Dodatkowo, wzdłuż szklanej elewacji palmiarni stworzono długi zbiornik wodny, w którym utworzono rodzime zbiorowisko szuwarowe, będące odzwierciedleniem naturalnego biotopu, który kiedyś istniał nad brzegiem rzeki Przemszy.

Od 2023 roku Egzotarium, w połączeniu z Parkiem im. porucznika pilota Jana Fusińskiego w Sosnowcu, tworzy kompleks, który można określić mianem ogrodu botanicznego, przyciągającym miłośników natury oraz edukacji ekologicznej.

---

Oceń: Egzotarium w Sosnowcu

---