Cmentarz rzymskokatolicki przy ul. Smutnej w Sosnowcu to ważny obiekt sakralny, który pełni rolę cmentarza parafialnego. Jest on częścią większej całości, Cmentarza Wielowyznaniowego w Sosnowcu, który obejmuje różne wyznania.
Ten cmentarz nie tylko służy społeczności lokalnej, ale także przyciąga osoby zainteresowane historią i kulturą regionu.
Historia cmentarza
Cmentarz rzymskokatolicki przy ul. Smutnej w Sosnowcu został uroczyście poświęcony w 1895 roku. Zajmuje obszar o wielkości 5,5 ha. W strukturze administracyjnej podlega on parafii pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, która ma siedzibę przy ul. Kościelnej w Sosnowcu.
W roku 1920, w centralnej części nekropolii, na miejscu mogił trzynastu uczestników pierwszego powstania śląskiego, wzniesiono Mauzoleum Braci Ślązaków. To znaczące dla regionu miejsce, znane jako Pomnik Powstańców Górnego Śląska, zostało uroczyście odsłonięte 19 grudnia tego samego roku, a w ceremonii wzięły udział tysiące ludzi, w tym marszałek Sejmu, Wojciech Trąpczyński.
W pierwszych dniach II wojny światowej, dokładnie w wrześniu 1939 roku, mauzoleum zostało zniszczone. Po zakończeniu wojny, na jego gruzach, powstała jednonawowa kaplica pw. Wszystkich Świętych. Nad jej wejściem można zobaczyć wykuty w kamieniu napis: Poległym Bojownikom Śląska. Warto zaznaczyć, że sama kaplica stała się kościołem dla nowej parafii, którą erygowano w 1957 roku.
W roku 1982, proboszcz ks. kanonik Stanisław Szopa uzyskał zgodę na budowę nowego kościoła. Rok później, w 1983, został uroczyście wmurowany kamień węgielny poświęcony przez papieża Jana Pawła II. W dniu 5 czerwca 1990 roku, ordynariusz częstochowski, biskup Stanisław Nowak, poświęcił nową świątynię pw. Józefa Rzemieślnika, która znajduje się przy ul. Smutnej 5.
Na terenie cmentarza można znaleźć imponujące grobowce rodzinne, które zostały wykonane przez znane rodziny kamieniarskie. W szczególności wyróżniają się dwa, a mianowicie grób rodziny Woźniaków, wykonany z piaskowca oraz piękna rzeźba kobiety, która została wykuta w kamieniu na grobie rodziny Podlaskich.
Pochowani na cmentarzu
Cmentarz rzymskokatolicki przy ul. Smutnej w Sosnowcu jest miejscem spoczynku wielu znaczących postaci związanych z regionem. Wśród tych, którzy zostali pochowani na tym cmentarzu, znajdują się:
- Tadeusz Gruszczyński (1901–1945) – miał zaszczyt być pierwszym polskim wiceprezydentem miasta Gliwice, zginął tragicznie z rąk radzieckiego żołnierza,
- Zygmunt Hyra – kanonik, a także proboszcz w miejscowej parafii,
- Stefan Jarzębski (1917–2008) – profesor oraz minister środowiska,
- Teresa Janina Kierocińska (1885–1946) – siostra zakonna, która stała się założycielką zgromadzenia Karmelitanek Bosych od Dzieciątka Jezus oraz kandydatką na ołtarze – Sługa Boża,
- Jan Macherski (1902–1995) – uznawany za wybitnego polskiego farmaceutę,
- Dominik Roch Milbert (1854–1916) – proboszcz oraz budowniczy sosnowieckiej katedry,
- Kazimierz Podgórski (1914–1967) – proboszcz w Lubieniu, Radoszewicach oraz Sokolnikach,
- Aleksander Rene – działacz społeczny i sportowy, który aktywnie wpływał na życie lokalnej społeczności,
- Wacław Stacherski (1915–1944) – poeta, twórca kultury oraz komendant Inspektoratu Katowice Armii Krajowej,
- Wacław Wiciński – kanonik i proboszcz sosnowieckiej parafii Wniebowzięcia NMP,
- Tadeusz Wnuk (1945–2018) – prezydent Sosnowca w latach 1978–1979, a także wojewoda katowicki na lata 1985–1990, oraz senator V kadencji,
- Lucjan Stępień (1920–2008) – polski rzemieślnik, a także mechanik oraz polityk, poseł na Sejm PRL IX kadencji,
- Jan Woźniak – polski przemysłowiec, który przyczynił się do rozwoju przemysłu w regionie,
- Henryk Pytel (1955–2024) – hokeista, który stawał się trzykrotnym olimpijczykiem,
- Tadeusz Oleksy (1956–2023) – działacz Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” w Kopalni Węgla Kamiennego „Sosnowiec”,
- Tomasz Kostro (1947–2024) – uznawany za sosnowieckiego dziennikarza, regionalistę oraz autora wielu książek,
- Zbiorowa mogiła zakonnic – miejsce pamięci dla tych, którzy poświęcili swoje życia służbie Bogu.
Przypisy
- RafałR. Musioł RafałR., Henryk Pytel spoczął na cmentarzu w Sosnowcu. Trzykrotny olimpijczyk i legendarny hokeista Zagłębia Sosnowiec zmarł w wieku 68 lat [online], dziennikzachodni.pl, 01.02.2024 r. [dostęp 18.04.2024 r.]
- AdamA. Tobojka AdamA., Zmarł Tadeusz Oleksy, działacz „Solidarności” z KWK Sosnowiec, odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności. Miał 66 lat [online], dziennikzachodni.pl, 21.01.2023 r. [dostęp 17.05.2024 r.]
- AdamA. Gołębiowski AdamA., O początkach cmentarza rzymskokatolickiego przy ul. Smutnej w Sosnowcu [online], milosierdzie.sosnowiec.pl, 18.06.2023 r. [dostęp 14.03.2024 r.]
- Adam Gołębiowski: Ostatnia droga ks. Dominika Rocha Milberta [online] [dostęp 17.06.2024 r.]
- GROBONET - wyszukiwarka osób pochowanych - Parafia Katedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sosnowcu [online], sosnowieckatedra.grobonet.com [dostęp 18.04.2024 r.]
- Michał Pac Pomarnacki: Dlaczego zginął wiceprezydent Gliwic?. [w:] Gazeta Miejska Gliwice Zabrze [on-line]. [dostęp 18.01.2018 r.]
- Zmarł Tomasz Kostro. Rodzina ma niecodzienną prośbę do uczestników pogrzebu [online], www.eska.pl [dostęp 08.06.2024 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Cmentarze":
Cmentarz żydowski w Sosnowcu Rudnej | Mauzoleum rodziny Dietlów w Sosnowcu | Cmentarz Wielowyznaniowy w Sosnowcu | Cmentarz Prawosławny w Sosnowcu | Cmentarz ewangelicki w SosnowcuOceń: Cmentarz rzymskokatolicki przy ul. Smutnej w Sosnowcu