Władysław Nasiłowski

---

Życiorys

„Władysław Nasiłowski przyszedł na świat 8 kwietnia 1925 roku w Sosnowcu. Jego ojciec, Antoni Nasiłowski (1890–1978), był nie tylko lekarzem pediatrą, ale także aktywnym działaczem społecznym, natomiast jego matka, Maria z domu Grzeszak, posiadała zawód nauczycielki i pochodziła z Warszawy. W rodzinie Nasiłowskich znajdował się także jego brat, Wiesław (1920–1982), chirurg, który stał się pionierem kombustiologii w Polsce oraz profesorem w Instytucie Hematologii w Warszawie. Innym bratem był Mieczysław, który niestety zmarł podczas drugiej wojny światowej (1922–1943).

Podstawowe oraz średnie wykształcenie zdobywał w Sosnowcu, a naukę w gimnazjum im. S. Staszica kontynuował od 1941 do 1943 roku, korzystając z tajnych kompletów. Już w czasach szkolnych aktywnie uczestniczył w harcerstwie. W okresie wojennej okupacji, uzyskał zgodę na pomoc w gabinecie swojego ojca, przez co zdobył doświadczenie jako tłumacz, laborant, a także organizator pomocy żywnościowej dla dzieci oraz osoba wykonująca zabiegi pielęgniarskie.

W roku 1943 wstąpił do II Batalionu III Kompanii V Drużyny Gwardii Ludowej PPS – WRN, która w kolejnych miesiącach przekształciła się w struktury Armii Krajowej. Po zakończeniu działań wojennych, w marcu 1945 roku przeszedł krótki kurs uzupełniający, przystępując do egzaminu maturalnego, a już w kwietniu 1945 roku zabrał się za studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego, które zakończył w 1950 roku na Akademii Medycznej w Poznaniu.

Rok przed ukończeniem studiów, w maju 1949 roku, rozpoczął pracę w Zakładzie Anatomii Patologicznej Śląskiej Akademii Medycznej w Rokietnicy, gdzie miał zaszczyt pracować pod przewodnictwem profesor Witolda Niepołomskiego. Po ukończeniu studiów, już w 1950 roku, zaangażował się w zajęcia dydaktyczne z patomorfologii. W 1952 roku uzyskał stopień doktora na Śląskiej Akademii Medycznej oraz pierwszy stopień specjalizacji z anatomii patologicznej.

Rok później przeszedł do Zakładu Medycyny Sądowej jako adiunkt, gdzie prowadził wykłady z medycyny sądowej, w tym na Wydziale Prawa Uniwersytetu Śląskiego. Mimo możliwości dołączenia do grona chirurgów, zdecydował, że jego wrażliwość nie jest przystosowana do tego zawodu, stąd wybór na medycynę sądową – „pracę po drugiej stronie”, która miała na celu „poznawanie prawdy i wymierzanie sprawiedliwości”. W 1953 roku zainicjował organizację Poradni Przeciwalkoholowej w Zabrzu i kierował nią do 1985 roku. Równocześnie przez 15 lat nauczał etyki lekarskiej, zarówno lekarzy, jak i prawników.

W 1954 roku uzyskał pierwszy stopień specjalizacji z medycyny sądowej, a cztery lata później krok ten powtórzył, zdobywając już drugi stopień. W latach 1959-1960 odbył czteromiesięczny staż naukowy w Instytucie Medycyny Sądowej Uniwersytetu Wiedeńskiego. W dniu 1 grudnia 1965 roku Śląska Akademia Medyczna przyznała mu habilitację oraz doceniono w jego pracy badawczej dotyczącej rozkładu alkoholu w organizmie człowieka, co zaowocowało habilitacją oraz pełnoprawnym tytułem docenta w 1967 roku. W 1974 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1990 roku tytuł profesora. W roku 1991 został profesorem zwyczajnym.

Od 1975 roku objął stanowisko kierownika Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach. Jako aktywny uczestnik wydarzeń 1980 roku współtworzył struktury „Solidarności” na macierzystej uczelni, a także brał udział w opracowywaniu aktów prawnych dotyczących szkolnictwa wyższego. W 1980 roku był jednym z profesorów, którzy podjęli uchwałę o odwołaniu rektora oraz rozwiązaniu senatu. Niedługo potem zdobył fotel dziekana Wydziału Lekarskiego w pierwszych demokratycznych wyborach uczelni, jednakże podał się do dymisji w proteście przeciwko represjom po wprowadzeniu stanu wojennego w kwietniu 1982 roku, co wiązało się z szykanami wobec niego. W 1983 roku podpisał petycję wraz z 51 innymi osobami ze świata nauki i kultury, która wzywała władze do uwolnienia więźniów politycznych, a jego działania były nieustannie inwigilowane. W 1984 roku osobiście przegrał wybory na rektora Śląskiej Akademii Medycznej różnicą jednego głosu.

Jego prace badawcze koncentrowały się na problematyce urazów głowy, toksykologii alkoholu, zatruć lekami (szczególnie u dzieci), a także na zjawiskach narkomanii oraz odpowiedzialności zawodowej lekarzy. Stworzył około 140 publikacji naukowych, a także napisał kilka podręczników oraz monografii.

Oprócz zaangażowania w medycynę, od początku aktywnie uczestniczył w życiu samorządu lekarskiego, pełniąc funkcje takie jak przewodniczący Naczelnego Sądu Lekarskiego II kadencji, członek Naczelnej Izby Lekarskiej, a także Okręgowego Sądu Lekarskiego w Katowicach. W latach 1977-1990 był również specjalistą wojewódzkim ds. medycyny sądowej w województwie katowickim, a dawniej w bielskim oddziale od 1977 do 1979 roku. W okresie 1991-1994 pełnił rolę przewodniczącego Krajowego Zespołu Specjalistycznego ds. Medycyny Sądowej.

Po przejściu na emeryturę w 1995 roku, Władysław Nasiłowski kontynuował współpracę z uczelnią. Zmarł 8 sierpnia 2022 roku w wieku 97 lat i został pochowany na cmentarzu parafii św. Tomasza w Będzinie.

Odznaczenia i wyróżnienia

Władysław Nasiłowski jest osobą, która została wyróżniona wieloma prestiżowymi odznaczeniami za swoją działalność w dziedzinie medycyny i edukacji. Wśród najważniejszych nagród znaleły się:

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami,
• Krzyż Walecznych,
• Krzyż Armii Krajowej,
• Medal Komisji Edukacji Narodowej,
• Medal Wojska,
• Meritus pro Medicis Naczelnej Rady Lekarskiej,
• Wawrzyn Lekarski.

W roku 1967 był jednym z laureatów zespołowej nagrody MZiOS, a także wielokrotnie otrzymywał nagrody naukowe oraz dydaktyczne przyznawane przez rektora Śląskiej Akademii Medycznej.

W 2011 roku nadano mu tytuł doktora honoris causa Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Dwa lata później, w 2013, otrzymał Złote Pióro, co jest uznaniem dla lekarzy publikujących swoje prace w miesięczniku „Pro medico”. W roku 2016 odznaczono go odznaką Adwokatura Zasłużonym, a w 2017 r. uhonorowano go tytułem Zasłużony Nauczyciel Lekarzy.

Ostatnim wyróżnieniem, które otrzymał, była Nagroda Lux ex Silesia w 2019 roku, co stanowi kolejny dowód na jego znaczący wkład w rozwój medycyny i edukacji w Polsce.

---

Oceń: Władysław Nasiłowski

---