Park Tysiąclecia (Sosnowiec)

---

Historia

Historia Parku Tysiąclecia w Sosnowcu sięga czasów przedwojennych. W 1936 roku obszar ten obejmował pole piaskowe oraz tereny nieużytków. W dolinie Łąk nad Brynicą znajdowało się wysypisko, które utrzymywało się aż do lat70. XX wieku. Po II wojnie światowej, teren ten stał się własnością kopalni Wiktor, a później Milowice i Saturn, gdzie można było dostrzec hałdy ziemi, biedaszyby oraz dwa głębokie szyby – Milowice I i II.

W latach 1965–1971 obszar ten służył jako miejsce ćwiczeń dla 5. Batalionu Piechoty Obrony Terytorialnej (JW 2086). Można tu było także odnaleźć pozostałości po dawnym lesie gospodarczym. Teren parku poddawany był wielokrotnej rekultywacji, co przyczyniło się do ukształtowania drzewostanu, który obecnie możemy podziwiać.

Nazwę Park Tysiąclecia po raz pierwszy zarejestrowano na planach z około 1970 roku, odnosząc się do zachodniej części tego obszaru. W roku 2002, na pozostałościach torowisk kolei piaskowej, stworzono drogi rowerowe o łącznej długości 4 kilometrów, z szutrową nawierzchnią. Następne lata przyniosły kolejne zmiany.

W 2015 roku, w ramach drugiej edycji Budżetu Obywatelskiego, zaktualizowano oznaczenia szlaków rowerowych oraz zamontowano tablice informacyjne z mapami ścieżek parkowych. Pojawiła się także drewniana infrastruktura – ławki, wiaty oraz kosze na śmieci. Na terenie parku wydzielono także specjalne trasy treningowe dla rowerzystów.

W 2018 roku, dzięki pozyskanemu dofinansowaniu, wprowadzono plan rewitalizacji, który umożliwił wprowadzenie kolejnych modernizacji. Miasto otrzymało wsparcie finansowe na kwotę 6 milionów PLN. W ramach tego projektu wymieniono drzewostan, sadząc 11 000 nowych drzew i krzewów, w tym dąby szypułkowe, lipy drobnolistne, buki zwyczajne, graby pospolite, jesiony wyniosłe, klony jawory oraz modrzewie europejskie. Urok parku wzbogacił również odnowiony staw: Rów Kalny. Modernizacji doczekały się alejki parkowe, a część z nich zyskała również nowe oświetlenie.

Dla odwiedzających utworzono ścieżki edukacyjne, w tym dłuższą trasę o długości prawie 1,5 km, skierowaną do młodzieży oraz dorosłych, gdzie można znaleźć informacje o lokalnej florze. Krótsza, 500-metrowa ścieżka nosi nazwę „Ścieżka Leśnych Przeżyć” i została dedykowana dzieciom.

W ramach rewitalizacji, odnowiono przystanki przy wejściu do parku, zainstalowano sygnalizację świetlną oraz stworzono schody do parku, w tym pochylnię dla osób z niepełnosprawnościami. Prace nad rewitalizacją rozpoczęły się w połowie 2020 roku, a zakończyły w czerwcu 2021 roku.

Flora

W parkowych przestrzeniach, w wyniku przeprowadzonych działań rekultywacyjnych, powstała różnorodna flora, w tym wiele gatunków roślin przybyłych z innych regionów. Wśród nich wyróżniają się szybko rosnące hybrydy topoli oraz przedstawiciele takich drzew jak robinia, klon jesionolistny, czeremcha późna oraz dąb czerwony. Dodatkowo, można tu spotkać krzewy ozdobne takie jak rokitnik, żylistki, jaśminowce oraz dereń biały.

Park charakteryzuje się gęstym, wielogatunkowym drzewostanem. Obszar porasta wiele drzew, w tym klony zwyczajne, wiązy polne oraz różne odmiany dębów, w tym dąb szypułkowy i dąb czerwony. Można tutaj także zauważyć jawory, lipy drobnolistne i szerokolistne oraz modrzewie europejskie. Wśród krzewów dominują gatunki takie jak bez czarny, jarzębina oraz głóg jednoszyjkowy, a także dereń świdwa. Spotykane są tu również obce rośliny, np. czeremcha amerykańska, śnieguliczka biała i żylistek szorstki.

W okolicach stawów dostrzega się olsze czarne oraz pojedyncze brzozy brodawkowate, a towarzyszy im topola osika oraz okazałe topole balsamiczne. Strefy brzegowe stawów porastają różnorodne gatunki roślin wodnych i nadwodnych, w tym gęste skupiska trzciny pospolitej, pałki szerokolistnej, ponikła błotnego oraz kosatca żółtego. Można również spotkać situ rozpierzchłe, mozgi trzcinowate oraz trzcinnika piaskowego, które tworzą urokliwe pasma.

Na terenie Parku Tysiąclecia ochrona prawna obejmuje trzy gatunki roślin. Wśród nich znajduje się kalina koralowa, a także dwa gatunki storczyków pojawiające się wzdłuż parkowych ścieżek: kruszczyk szerokolistny oraz kruszczyk rdzawoczerwony. Te wyjątkowe gatunki dodają unikalnego charakteru tej przestrzeni i podkreślają jej znaczenie dla ochrony przyrody.

Fauna

W obszarze stawów oraz ich pobliskiego otoczenia można zaobserwować warunki sprzyjające rozwojowi różnych gatunków płazów. Te miejsca lęgowe są objęte specjalnym programem, który ma na celu ochronę cennych stanowisk rozrodu tej grupy zwierząt w regionie województwa śląskiego.

Warto zaznaczyć, że w tej okolicy stwierdzono obecność takich gatunków jak: traszka zwyczajna, traszka grzebieniasta, ropucha szara, żaba wodna, żaba moczarowa, żaba trawna oraz żaba jeziorkowa.

Infrastruktura

W północno-wschodniej części parku zaaranżowano starannie uporządkowany system alejek, które pokryte są szutrową nawierzchnią i są także oświetlone. W tej okolicy umiejscowiono niewielką architekturę, w tym zarówno otwarte, jak i zadaszone miejsca wypoczynkowe. Dodatkowo, północno-wschodni rejon parku charakteryzuje się obecnością ścieżek edukacyjnych oraz małego stawu.

Do parku prowadzi cztery regularne wejścia oraz kilka dodatkowych, nieformalnych przestrzeni dostępu. Główne wejście zlokalizowane jest przy ulicy Baczyńskiego, tuż obok przystanku tramwajowego Milowice Podjazdowa. Inną lokalizacją wejścia jest parking w pobliżu schroniska dla zwierząt, a od strony Stawików i Parku Fusińskiego wjazd dla rowerów obsługuje most, który biegnie nad drogą S86. Pozostałe dojścia prowadzą od osiedla Pekin Milowice: dwa od ul. Powstańców Śląskich i dwa od ul. Przygranicznej.

Infrastruktura rowerowa

Na podstawie dawnych torów kolei przemysłowej stworzono sieć szlaków rowerowych. Oznaczone i wytyczone trasy mają długość około 4,0 km i są regularnie utrzymywane. W parku znajdują się także dobrze przygotowane trasy zjazdowe downhill, co czyni to miejsce atrakcyjnym dla miłośników sportów rowerowych.

Połączenia rowerowe oferują możliwość dotarcia do różnych atrakcji:

• plaża, WakeZone oraz strefa rekreacyjna Stawiki i leżący po drugiej stronie drogi S86 Park Kruczkowskiego – trasą rowerową przez Szlak Rowerowy Dawnego Pogranicza,
• Katowice Doliny Trzech Stawów, staw Borki, dzielnica Borki – katowicki żółty szlak rowerowy – trasy nr 5 prowadząca przez dzielnicę Borki i Szopienice,
• Park Alfred w Czeladzi, Park Pszczelnik w Siemianowicach Śląskich – dostępny dzięki ścieżkom wytyczonym na wałach Brynicy,
• Sosnowiec Pogoń – do osiągnięcia po rewitalizowanej trasie wzdłuż dawnego nasypu.

Wydarzenia

Od roku 2017, w tym malowniczym parku, odbywają się półmaratony oraz towarzyszące im biegi. Wśród zorganizowanych wydarzeń znajdują się różnorodne imprezy biegowe, w tym: półmaraton zimowy, półmaraton jesienny, a także cykl wydarzeń znany jako półmaraton „xx dni do wiosny”.

Dodatkowo, od 2012 roku, park gości zawody rowerowe aDHd Cup, które przyciągają miłośników kolarstwa i sportów na świeżym powietrzu.

---

Oceń: Park Tysiąclecia (Sosnowiec)

---