Park Schöna to wyjątkowy zabytek przyrody, który znajduje się w Sosnowcu. Jest to miejsce, które zachwyca swoją urodą oraz historycznym znaczeniem. Ten piękny park w stylu angielskim został założony w 1885 roku i został zaprojektowany w stylu neoromantycznym. Otacza on zespół pałacowy, w skład którego wchodzą pałace: Schöna oraz Wilhelma, zlokalizowane przy ul. Chemicznej 12 - 16.
Park od samego początku był miejscem relaksu i wypoczynku, a jego przemyślana aranżacja sprawia, że staje się on atrakcyjnym celem dla mieszkańców oraz turystów. Warto odwiedzić to miejsce, aby podziwiać nie tylko jego naturalne piękno, ale także bogatą historię, która jest z nim związana.
Historia
Park, który został ustanowiony w 1884 roku przez braci Schönów, miał na celu stworzenie atrakcyjnego otoczenia dla pałaców. Niegdyś obszar ten rozciągał się na dużej powierzchni, lecz obecnie zajmuje zaledwie 5,6 hektara. W przeszłości park był ograniczony od strony południowej budynkami fabrycznymi, a od północy przylegał do drogi szybkiego ruchu. Po wschodniej stronie parku znajduje się ul. Chemiczna, natomiast od zachodu graniczy on z ogródkami działkowymi.
Park zyskał charakterystyczny układ typu pretzelgarten, cechujący się falującymi alejkami oraz różnorodnymi przestrzeniami parkowymi, które efektywnie się przenikały. Na obrzeżach parku, w sąsiedztwie fabryki, wzniesiono neoromantyczne elementy architektoniczne, w tym mury, ruiny oraz groty. Dodatkowo, powstały także małe budynki, które pełniły funkcję domków dla personelu.
W roku 1901 do parku dołączono domek ogrodnika oraz szklarnie, które wzbogaciły jego ofertę. Niestety, znaczna część tych architektonicznych elementów, w tym XIX-wieczne aleje, uległa zniszczeniu na przestrzeni lat. Szczególnie dotkliwie zniszczony został staw, który niegdyś stanowił centralny punkt parku – jego likwidacja miała miejsce po 1945 roku.
Park
W parku Schöna możemy podziwiać różnorodność drzewostanu, który obejmuje 41 gatunków drzew, w tym aż 8 gatunków drzew iglastych. Wśród tych drzew, aż jedenaście uzyskało status pomników przyrody, co świadczy o ich wyjątkowości i znaczeniu dla lokalnej fauny oraz flory.
W bogatym drzewostanie spotkać można m.in.: klon srebrzysty, topolę czarną, dąb czerwony i dąb błotny, co czyni te tereny niezwykle cennymi. Poza tym wzrok przyciągają również skrzydłorzech kaukaski, wiąz szypułkowy, klon pospolity, orzech czarny, świerk kłujący, platan klonolistny oraz tulipanowiec amerykański.
Oprócz drzew, w parku występuje również wiele gatunków krzewów, łącznie 15, wśród których znajduje się na przykład morwa biała. Tak różnorodny ekosystem sprawia, że park jest nie tylko miejscem rekreacji, ale i cenną przestrzenią dla naukowców i miłośników przyrody.
Zabudowania
W skład kompleksu schłonowskiego wchodzą różnorodne zabudowania, które odzwierciedlają bogatą historię zespołu parkowo-pałacowego Schöna. Najważniejszy z nich to pałac główny, w którym obecnie mieści się Urząd Stanu Cywilnego w Sosnowcu, znany potocznie jako Pałac Ślubów. Warto również wspomnieć, że w podziemiach tego obiektu znajduje się restauracja serwująca różnorodne dania.
Następnym istotnym elementem jest pałac ojca, zwany także Pałacem Wilhelma, w którym piwnice zostały przekształcone w obiekty Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej Intertex. W tym miejscu znajdują się salki do treningów wyposażone w stoły do gry w tenisa stołowego oraz mini-siłownia. Zorganizowane są tutaj także biura zarządcy obiektu. Więcej informacji można znaleźć w osobnym artykule: Pałac Wilhelma.
Inne ważne obiekty na terenie zespołu to dom ogrodnika oraz budynek gospodarczy, które dopełniają obraz tej wyjątkowej lokalizacji.
Infrastruktura
W obrębie historycznej zabudowy parku zlokalizowane są różnorodne obiekty, które dodają mu niepowtarzalnego uroku. Wśród najważniejszych elementów wymienia się:
- grota,
- pawilon orientalny,
Oprócz tego, na terenie parku znajdują się również dwa korty tenisowe, które mogą być wykorzystywane do aktywnego wypoczynku.
Przypisy
- a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 13.02.2011 r.]
- a b c województwo śląskie, [w:] Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, wyd. stan na 30.06.2020 r., Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa, 01.07.2020 r.
- Prognoza oddziaływania na środowisko lokalnego programu rewitalizacji miasta Sosnowca na lata 2010 - 2020, [online], sierpień 2010 [dostęp 07.07.2017 r.]
- Park Schöena w Sosnowcu [online], www.parki.org.pl [dostęp 28.07.2017 r.]
- Anna Fabiańczyk: Parki zabytkowe. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, 25.04.2008 r. [dostęp 13.02.2011 r.]
- Kubajak i inni, Pomniki przyrody Sosnowca, [Krzeszowice]: Kubajak, 2004 r.
Pozostałe obiekty w kategorii "Parki":
Park Dietla (Sosnowiec) | Park Kępa w Sosnowcu | Park Leśny w Sosnowcu | Park Wygoda w Sosnowcu | Park Harcerski (Sosnowiec) | Park im. porucznika pilota Jana Fusińskiego w Sosnowcu | Park Sielecki w Sosnowcu | Park Schöna nad Czarną Przemszą | Park Środula Okrzei | Park Jordanowski w Sosnowcu | Park Środula | Park Mieroszewskich w Zagórzu | Park Tysiąclecia (Sosnowiec) | Park im. księcia Józefa Poniatowskiego w Sosnowcu | Park im. Jacka Kuronia w Sosnowcu | Park Niwka w Sosnowcu | Park Milowice | Park im. Włodzimierza Mazura w Sosnowcu | Park im. Wandy Malczewskiej (Sosnowiec) | Ogród Zabaw Dziecięcych im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w SosnowcuOceń: Zespół Parkowo-Pałacowy Schöna