Park Sielecki w Sosnowcu


Park Sielecki, znany niegdyś jako Park Renardowski czy Park Mauvego, jest jednym z kluczowych elementów zieleni miejskiej w Sosnowcu. Jest to zabytkowy park miejski, który zajmuje drugie miejsce pod względem roku założenia oraz czwarte co do wielkości wśród miejskich parków, a jednocześnie jest największym parkiem spośród tych zabytkowych.

To właśnie w Parku Sieleckim znajduje się imponujący Zamek Sielecki, co czyni ten obszar wyjątkowym w skali całego regionu. Park został podzielony na dwie zamienne części: nową oraz starą, które zajmują odpowiednio powierzchnię 9,84 ha i 10,4 ha. Granicą podziału pomiędzy tymi dwiema częściami jest rzeka Czarna Przemsza, która przepływa przez środek parku.

Właściwie zaplanowana przestrzeń tego parku zachęca do spacerów oraz relaksu w otoczeniu przyrody, a jego bogata historia sprawia, że jest to miejsce pełne uroku i znaczenia. Warto odwiedzić to miejsce, aby poczuć niepowtarzalną atmosferę, której dostarczają zarówno piękne alejki, jak i historia związana z zamkiem oraz parkiem.

Położenie parku

Park jest usytuowany w malowniczej dzielnicy Sielec, który rozciąga się wzdłuż brzegów Czarnej Przemszy. Jego lokalizacja obejmuje obszar na pograniczu Śródmieścia oraz dzielnicy Pogoń.

Granice parku są wyznaczone z zachodniej i północnej strony przez ulicę 3 Maja, gdzie znajdują się zabudowania z basenem kąpielowym. Z kolei na wschodzie parku znajduje się Zamek Sielecki, otoczony przez budynki Stadionu Zimowego oraz ulicę Zamkową. Na południu granice parku stanowią zabudowania Sielca, w szczególności przy ulicach Parkowej, Legionów, Krętej i Sieleckiej.

Zarys historyczny

W 1856 roku, hrabia Andrzej Renard z Strzelec Opolskich zakupił dobra sieleckie, które obejmowały również zamek. Zamierzał on przekazać tę własność swojemu synowi, Janowi, który w tym czasie pełnił funkcje konsularne w Wiedniu. Działał on na rzecz swoich ziem do roku 1874, wspomagany przez dyrektora Hermana Möbiusa, który zarządzał majątkiem. W tym okresie zamek przeszedł gruntowną przebudowę, a park krajobrazowy został zagospodarowany w modnym stylu angielskim, co znacząco podkreśliło urodę tego terenu.

Podczas tych prac zamek zyskał nowy, reprezentacyjny wygląd przypominający pałac. W 1875 roku zarządzanie majątkiem przeszło w ręce Ludwika Mauve, który wykazał się dużym zaangażowaniem w dalsze prace modernizacyjne parku, który szybko zyskał jego nazwisko. W 1903 roku podjęto decyzję o zmianie granic parku, co doprowadziło do zmniejszenia jego powierzchni w wyniku budowy kościoła, a także powiększenia obszaru na południowym wschodzie w rejonie ulicy Krętej.

Ogromny staw parkowy zaaranżowany od północnej strony, otoczono dekoracyjnym murem wykonaną z wapiennej skały. To ogrodzenie miało długość kilkuset metrów i wysokość dwóch metrów, oddzielając tereny zielone od pobliskiego osiedla. Do parku prowadziły trzy drewniane bramy strzeżone przez portierów oraz prywatne furtki zamykane na klucz. Aż do lat 40. XX wieku dostęp do parku był ściśle kontrolowany, co wymagało używania specjalnych przepustek.

W latach 60. i 70. XX wieku nastąpiło znaczne rozszerzenie „Parku Renardowskiego”, który połączył się z dawnymi prywatnymi ogrodami owocowo-warzywnymi oraz terenami stacji osadników wodnych i ogródków działkowych. Dzięki tym przekształceniom park przeszedł poza brzegi rzeki Czarnej Przemszy oraz zetknął się z ulicą 3 Maja. Jednakże w trakcie przebudowy północno-wschodniej części Sielca, związanej z budową miejskich obiektów sportowych i kulturalnych, wiele estetycznych walorów terenu zostało zatraconych.

W wyniku tych zmian staw został zasypany, wycięto dużą ilość drzew, zburzono otaczające mury oraz zniszczono większość ceglastych wieżyczek. Ostatecznie zachowano jedynie budynek zamkowy oraz dwie zabytkowe wieżyczki, z których jedna znajduje się w okolicy hali lodowiska, a druga obok rzeki w rejonie ulicy Legionów 28. Na miejscu zburzonej zabudowy powstały nieistniejące już amfiteatry oraz otwarte baseny kąpielowe, które służyły lokalnej drużynie hokejowej jako baza treningowa. W dniu 23 lutego 1960 roku, zamek i surrounding park zostały wpisane na listę zabytków.

W 1967 roku odsłonięto Pomnik Czynu Rewolucyjnego, który gościł wiele znanych osobistości, w tym Fidela Castro i Leonida Breżniewa. Pomnik był znany z wysokiej konstrukcji rurowej, która została rozmontowana w maju 1991 roku, pozostawiając marmurowy podest oraz plac, na którym zbudowano nowy monument. Obecna forma pomnika przedstawia orła białego (znanego z godła Polski) oraz napis „Wolność Praca Godność”.= Po przebudowie parku w 2005 roku w północnej części, w pobliżu Stadionu Zimowego, otwarto skatepark.

W latach 2016 i 2017 przeprowadzono kolejne modernizacje, które wzbogaciły park o ogrodzony plac zabaw dla dzieci oraz plenerową siłownię. W nowej sekcji parku powstał tor rolkowy, strefa relaksu oraz miejsca gastronomiczne. 31 stycznia 2019 roku, na mocy uchwały Rady Miejskiej w Sosnowcu, park przy ulicy 3 Maja otrzymał oficjalną nazwę „Park Sielecki”. A 4 maja 2023 roku, z funduszy Budżetu Obywatelskiego, uruchomiono tężnię solankową.

Roślinność

W parku można spotkać około 60 różnych gatunków drzew i krzewów, co czyni to miejsce znaczącym pod względem bogactwa flory. Wśród tych gatunków znajdują się również rzadko spotykane okazy, takie jak katalpa bignoniowa, winnik zmienny, głóg szkarłatny oraz migdałowiec trójklapowy.

Średni wiek drzew w parku wynosi około 100 lat, jednak możemy również natrafić na starsze okazy. Do takich zalicza się topole kanadyjskie, które osiągają imponujące 3-5 m obwodu. W sumie, 12 drzew zostało uznanych za pomniki przyrody, w tym surmia zwyczajna, sześć topoli późnych, dwa wiązy szypułkowe, klon srebrzysty oraz dąb szypułkowy.

Warto również zwrócić uwagę na osobny artykuł poświęcony pomnikom przyrody w Sosnowcu, który szczegółowo opisuje te cenne elementy lokalnego krajobrazu.

Infrastruktura

Infrastruktura rekreacyjna

Park Sielecki w Sosnowcu oferuje wiele atrakcji, które zapewniają doskonałą zabawę oraz możliwość spędzenia wolnego czasu na świeżym powietrzu. Wśród stałych punktów, które przyciągają odwiedzających, można wymienić:

  • sezonową strefę gastronomiczną z foodtruckami,
  • wydzielony tor do jazdy na łyżworkolkach, o długości 1500 metrów, który tworzy jednokierunkową, zamkniętą pętlę,
  • strefę relaksu z mini plażą,
  • bulodrom przeznaczony do gry w pétanque,
  • skatepark, w skład którego wchodzą mini rampa, dwa murki, jeden quater pipe, trzy banki, trzy schodki oraz piramidka,
  • plenerową siłownię „Pod Chmurką”,
  • ogrodzony plac zabaw, znany jako ogród jordanowski, dla najmłodszych,
  • stoły do gry w tenisa stołowego,
  • boiska do koszykówki,
  • tężnię solankową.

Infrastruktura komunikacyjna

W parku znajduje się również infrastruktura wspierająca mobilność mieszkańców oraz turystów. Warto wspomnieć o:

  • wypożyczalni rowerów, zarówno Sosnowieckiego Roweru Miejskiego, która działała w latach 2018–2023, jak i Roweru Metropolitalnego, który będzie funkcjonował od 2024 roku,
  • parkingu przeznaczonym dla wypożyczanych hulajnóg elektrycznych.

Pomniki i miejsca pamięci

Park Sielecki to również miejsce, gdzie znajdują się pomniki upamiętniające istotne postaci i wydarzenia. Do najważniejszych z nich należą:

  • pomnik „Wolność Praca Godność”, zlokalizowany w nowej części parku przy płycie placu głównego,
  • pomnik Aleksego Bienia, umiejscowiony w starej części parku, za aleją, od strony Szkoły Muzycznej oraz ul. Legionów,
  • pomnik młodego Janka Kiepury, również w alejach starej części parku, od strony Szkoły Muzycznej i ul. Legionów,
  • wieżę dawnego ogrodzenia Parku Sieleckiego, położoną w alejce nad Czarną Przemszą w jego starej części.

Wydarzenia

Podest wokół obecnego pomnika w parku Sieleckim często przekształcany jest w scenę muzyczną, na której odbywają się różnorodne wydarzenia. Na terenie tego miejsca organizowane są zarówno imprezy okolicznościowe, jak i cykliczne wydarzenia.

  • Dni Sosnowca,
  • Sosnowiec Fun Festival,
  • Dni Sportu,
  • Majówka Europejska,
  • Tydzień Dziecka,
  • Eskalator,
  • Piknik Miltarny,
  • Inwazja Foodtrucków,
  • Czas na Piknik,
  • Bitwa na balony z wodą,
  • Classic Mania,
  • Przystanek Smaku,
  • Eko Piknik.

W trakcie popularnych wydarzeń w parku często pojawiają się stragany oraz luna park, co dodatkowo umila czas odwiedzającym.

Przypisy

  1. AdamA. Tobojka, Tężnia solankowa w parku Sieleckim w Sosnowcu już czynna. [online], www.dziennikzachodni.pl, 11.05.2023 r. [dostęp 17.03.2024 r.]
  2. Takie przez lata były Dni Sosnowca [online], Kurier Miejski, 07.06.2023 r. [dostęp 19.03.2024 r.]
  3. ClassicMania i balony wodne na zakończenie wakacji [online], Kurier Miejski, 19.08.2022 r. [dostęp 19.03.2024 r.]
  4. Sosnowiec będzie miał więcej wypożyczalni i nowe typy rowerów [online], Kurier Miejski, 14.05.2019 r. [dostęp 19.03.2024 r.]
  5. Uchwała Nr 81/IV/2019 Rady Miejskiej w Sosnowcu z dnia 31.01.2019 r. w sprawie nadania nazwy „Park Sielecki”. [online], bip.um.sosnowiec.pl [dostęp 19.03.2024 r.]
  6. Skatepark Sielec w Sosnowcu - Śląskie. Informacja Turysty [online], slaskie.travel [dostęp 17.03.2024 r.]
  7. Program Sosnowiec Fun Festival – dawne Dni Sosnowca [online], Kurier Miejski, 24.05.2018 r. [dostęp 19.03.2024 r.]
  8. MateuszM. Załęski, W parku Sieleckim powstaje trasa dla rolkarzy. Ma być gotowa na Dni Sosnowca, „Twoje Zagłębie”, 12.04.2017 r. [dostęp 07.07.2017 r.]
  9. PiotrP. Purzyński, Był plac zabaw i nie ma placu zabaw. W parku Sieleckim powstanie strefa relaksu [online], Sosnowiec Wyborcza.pl, 22.06.2017 r. [dostęp 24.05.2018 r.]
  10. TomaszT. Szymczyk, 50 lat temu w Parku Sieleckim w Sosnowcu stanął Pomnik Czynu Rewolucyjnego. [online], www.dziennikzachodni.pl, 17.09.2017 r. [dostęp 05.01.2024 r.]
  11. Święto Pracy w Sosnowcu w cieniu epidemii [online], Kurier Miejski, 04.05.2020 r. [dostęp 19.03.2024 r.]
  12. JanJ. Hempel, Polona, Mapa przedstawiająca stan parku w 1856 r., polona.pl, 1856 [dostęp 19.03.2024 r.]
  13. Ober Schlesien. Sosnowice, Mapa przedstawiająca stan parku w 1870 r., 1880 [dostęp 18.02.2024 r.]
  14. Plan miasta Sosnowca, „P.o. 375 I”, Mapa przedstawiająca stan parku w 1936 r., 1936 [dostęp 19.03.2024 r.]
  15. Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 22.12.2021 r.) wkz.katowice.pl [dostęp 25.12.2021 r.]
  16. Park Sielecki (Sosnowiec) [online], WikiZagłębie, 13.11.2016 r. [dostęp 24.07.2017 r.]
  17. Jakub G., Masz działalność gastronomiczną lub handlowo-usługową? Park Sielecki czeka na Ciebie! [online], sosnowiecki.pl [dostęp 19.09.2020 r.]
  18. niedzielne śniadania w parku sieleckim [online], Kurier Miejski, 30.06.2015 r. [dostęp 19.03.2024 r.]
  19. Zabytkowe samochody ponownie przyjadą do Sosnowca [online], Kurier Miejski, 22.09.2016 r. [dostęp 19.03.2024 r.]
  20. Eko Piknik, foodtrucki i SZCZEPanek w Parku Sieleckim [online], Kurier Miejski, 09.09.2021 r. [dostęp 19.03.2024 r.]
  21. Eskator 2016, czyli potęga dobrej muzyki i zabawy w Parku Sieleckim [online], Kurier Miejski, 05.07.2016 r. [dostęp 19.03.2024 r.]
  22. Zapraszamy na Piknik Militarny [online], Kurier Miejski, 06.05.2016 r. [dostęp 19.03.2024 r.]

Oceń: Park Sielecki w Sosnowcu

Średnia ocena:4.82 Liczba ocen:12