Zespół urbanistyczno-przyrodniczy w Ostrowach Górniczych

Kompleks ten, o powierzchni około 2 ha, ma swoje korzenie w działalności Warszawskiego Towarzystwa Kopalń i Zakładów Hutniczych (dzisiejsza KWK Kazimierz-Juliusz). Jego historia sięga lat 1875-1922, kiedy to na terenie tego miejsca wznoszono nie tylko budynki mieszkalne, ale także obiekty użyteczności publicznej. W tym czasie powstały tu m.in. szkoła, ochrona, dom ludowy, przestrzeń do zabaw i przedstawień teatralnych, biblioteka, gospoda oraz szpital.

W 2020 roku zespół ten obejmował wiele interesujących obiektów, w tym:

• kolonię domów robotniczych z końca XIX wieku, zlokalizowaną prze ulicy Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego pod numerami 29, 31, 33, 44, 46, 48, 50, 52, 54, 56 oraz 17, 19, 21, 23;
• budynek szpitala z 1893 roku;
• zespół dwóch budynków szkolnych - szkołę oraz dom nauczycielski z 1900 roku, wpisanych do rejestru zabytków pod numerem A/74/02;
• willę Dyrektora zlokalizowaną przy ulicy K. I. Gałczyńskiego;
• Dom Ludowy w stylu zakopiańskim z 1903 roku, zwany Gospodą, wpisany do rejestru zabytków pod numerem A/1271/81;
• dawny budynek ambulatorium z 1904 roku, który obecnie funkcjonuje jako domy mieszkalne przy ulicy Gałczyńskiego 36;
• domy urzędnicze z 1924 roku, znajdujące się przy ulicy Klubowej 1, 3, które są obiektami zainteresowania konserwatorskiego o wysokiej wartości;
• dom przy ulicy Obwodowej 8, wpisany do rejestru zabytków pod nr A/812/67.

Oprócz architektury, przyrody tego miejsca dopełniają liczne stare drzewa, wśród których znajdują się pomnikowe okazy:

• grupa czterech dębów szypułkowych (Quercus robur L.),
• lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.),
• jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.),
• lipa szerokolistna (Tilia platyphyllos Scop.).

Kompleks ten, pełen historycznych śladów, jest nie tylko świadectwem przeszłości, ale również atrakcją dla współczesnych pokoleń, które pragną zgłębiać jego bogate dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze.