Ryszard Szafirski

---

Życiorys

Ryszard Szafirski był konsultantem górskim podczas realizacji filmów takich jak Zakręt z 1977 roku oraz Spirala, wyreżyserowana przez Krzysztofa Zanussiego w 1978 roku. Jego działalność w tym obszarze przyczyniła się do autentyczności przedstawionych w filmach górskich scenerii.

W latach 1977–78 pełnił funkcję naczelnika Grupy Tatrzańskiej GOPR, która jest bezpośrednim następcą historycznych formacji ratowniczych, teraz znanej jako TOPR. W tym okresie zaangażowany był w wiele akcji ratunkowych, które miały miejsce w wymagających warunkach górskich.

W 1982 roku stał się także jednym z współautorów kontrowersyjnego raportu nt. pacyfikacji Kopalni Wujek, w którym zaprezentowano informacje pozyskane od funkcjonariuszy ZOMO w trakcie ich szkolenia w Tatrach. To wydarzenie ukazało dramatyczny kontekst społeczno-polityczny tamtych lat i wymagało odwagi ze strony osób, które zdecydowały się na ujawnienie tych faktów.

Po zakończeniu swojej działalności w Polsce, Ryszard Szafirski osiedlił się na stałe w Kanadzie, gdzie kontynuował swoją pasję do gór oraz życia w bliskości natury. Zmarł, pozostawiając po sobie wybitny ślad w historii ratownictwa górskiego.

Jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na Nowym Cmentarzu w Zakopanem, w kolumbarium (kwatera U3-1-7), co jest świadectwem jego silnego związku z tą górską okolicą oraz miastem, które było jego domem przez wiele lat.

Osiągnięcia wspinaczkowe

Tatry

Ryszard Szafirski osiągnął szereg znaczących sukcesów we wspinaczce górskiej. W 1961 roku udało mu się zdobyć Mięguszowiecki Szczyt, wdrapując się północną ścianą. W tym samym roku wszedł na Mnicha, realizując drogę Łapińskiego w towarzystwie Marka Brodzkiego.

Również w 1961 roku uczestniczył w 9. przejściu na Mnichu, jego stworzony wariant R, oraz hardcorowo zdobywał Kazalnicę Mięguszowiecką, pokonując drogę Łapińskiego z Zygmuntem Heinrichem. Na Małym Kieżmarskim Szczycie wspinął się po drodze Stanisławskiego, współpracując z Eugeniuszem Chrobakiem.

W 1961 zrealizował również przejście przez „Hokejkę” na Łomnicy, a na Zadniej Bednarzowej Terni dokonał pierwszego zimowego przejścia na drodze 705 według WHP. Rok 1962 przyniósł kolejne sukcesy, w tym 3. przejście lewego filara północno-wschodniej ściany Kazalnicy Mięguszowieckiej z Markiem Brodzkim oraz 3. przejście drogi Momatiuka razem z Adamem Zyzakiem.

W 1963 roku Szafirski osiągnął pierwsze zimowe przejście lewego filara północno-wschodniej ściany Kazalnicy, a także wdrapał się na Mięguszowiecki Szczyt, korzystając z trasy Direttissima. Jego osiągnięcia zostały podsumowane w 1964 roku – 5. przejście grani głównej Tatr, zakończone z Adamem Zyzakiem. W kolejnym roku, 1965, na Wielkiej Jaworowej Terni zrealizował pierwsze przejście przez środek północnej ściany, partnerując Januszowi Kurczabowi.

W 1966 roku brał udział w drodze Łapińskiego na Galerii Gankowej, wspinając się z A. Grabskim.

Alpy

Ciekawe wyzwania czekały na Ryszarda Szafirskiego i w Alpach. W 1963 roku zdobył Monte Civetta (Punta Tissi), realizując pierwsze polskie przejście drogą Philippa i Flamma z Januszem Kurczabem. Tego samego roku pokonał Tre Cime di Lavaredo (Cima Ovest), osiągając trzecie (pierwsze polskie) przejście Filara Wiewiórek również w towarzystwie Kurczaba.

W 1964 roku miał zaszczyt zrealizować pierwsze zimowe przejście direttissimy południowej ściany Tofany di Rozes. Towarzyszyli mu Jerzy Krajski, Janusz Kurczab oraz Ryszard Rodziński. Kolejnym osiągnięciem w 1965 roku było pierwsze polskie przejście drogi Contamine’a na północnej ścianie Aiguille Verte, razem z Eugeniuszem Chrobakiem, Maciejem Gryczyńskim, Jerzym Michalskim oraz Janem Surdelem.

W 1966 roku Szafirski zdobył Matterhorn, realizując pierwsze powtórzenie drogi Bonattiego na północnej ścianie. Jego partnerami byli Ryszard Berbeka, Jan Stryczyński oraz Adam Zyzak. Dwa lata później, w 1968 roku, wspiął się na Eiger, pokonując północny filar razem z Krzysztofem Cieleckim, Tadeuszem Łaukajtysem i Adamem Zyzakiem.

Pamir, Himalaje i Karakorum

W roku 1967 Szafirski zdobył Pik Lenina, a dwa lata później, w 1969 roku, zrealizował pierwsze wejście na Malubiting Północny (6843 m), co było nie lada wyczynem. W 1971 roku przyszedł czas na Kunyang Chhish, gdzie wspólnie z Andrzejem Heinrich oraz Janem Stryczyńskim wraz z Andrzejem Zawadą osiągnęli szczyt.

W 1979 roku był kierownikiem zakopiańskiej wyprawy na Ngadi Chuli (Dunapurna, Peak 29), uważanym za siedmiotysięcznik w Nepalu. Na szczycie stanęli Ryszard Gajewski i Maciej Pawlikowski, dokonując pierwszego udokumentowanego wejścia na ten szczyt.

Rok 1980 to czas zimowej wyprawy na Mount Everest, gdzie Szafirski wspólnie z kierownikiem wyprawy Andrzejem Zawadą przygotowali oboz wyżynny oraz znieśli butle tlenowe dla efektywnego ataku szczytowego, który zakończył się sukcesem dzięki Krzysztofowi Wielickiemu oraz Leszkowi Cichemu.

Na zakończenie w latach 80-tych, w 1981 roku, pełnił rolę kierownika zakopiańskiej wyprawy na Annapurnę I środkową (8051 m), gdzie udało się wytyczyć nową drogę południową ścianą, a szczyt zdobyli 23 maja Maciej Berbeka i Bogusław Probulski.

---

Oceń: Ryszard Szafirski

---