Andrzej Frydecki, urodzony 26 listopada 1903 roku w Sosnowcu, to postać znacząca w historii polskiej architektury. Jego działalność artystyczna i dydaktyczna wpisała się w ważny nurt rozwoju tej dziedziny w Polsce. Zmarł 7 lipca 1989 roku we Wrocławiu, pozostawiając po sobie bogaty dorobek zawodowy.
Frydecki był wykładowcą na Politechnice Wrocławskiej, gdzie jego prace naukowe i pedagogiczne miały istotny wpływ na kształtowanie przyszłych pokoleń architektów. Jako architekt, przyczynił się do wielu projektów, które do dziś zdobią polskie miasta.
Życiorys
Po zakończeniu edukacji w 1922 roku w Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Sosnowcu, Frydecki wyruszył do Lwowa, aby podjąć studia na Politechnice Lwowskiej, z naciskiem na Wydział Architektury. Już w 1928 roku zdobył stanowisko asystenta, a później adiunkta w katedrach, którymi kierowali profesorowie Władysław Derdacki oraz Witold Minkiewicz. Ukończył studia w 1930 roku, uzyskując przy tym uprawnienia budowlane i rozpoczynając pracę zawodową jako architekt. W 1934 roku objął funkcję wiceprezesa lwowskiego Stowarzyszenia Architektów Polskich.
W kontekście nadciągającej katastrofy II wojny światowej, Andrzej postanowił pozostać we Lwowie. W maju 1943 roku, pod presją hitlerowców, musiał opuścić miasto. Z rodziną osiedlił się w Czudcu, a po przemieszczeniu się Armii Czerwonej w 1944 roku, przeniósł się do Rzeszowa. Tam w Wydziale Odbudowy Urzędu Wojewódzkiego współpracował z profesorem Marianem Osińskim, kierując Działem Planowania i Odbudowy.
W 1945 roku Frydecki podjął decyzję o wyjeździe do Katowic, gdzie przez trzy lata pełnił rolę kierownika, a następnie dyrektora Działu Miast w Regionalnej Dyrekcji Planowania Przestrzennego. Równocześnie nauczał projektowania w Śląskich Zakładach Technicznych przez rok od 1945 roku. Od 1947 roku rozpoczął wykłady w Politechnice Wrocławskiej, specjalizując się w projektowaniu na Wydziale Architektury w Katedrze Budownictwa Utylitarnego, ostatecznie przenosząc się na stałe do Wrocławia w 1948 roku.
Wybrane realizacje
Okres lwowski
Andrzej Frydecki, wybitny architekt, zrealizował szereg ważnych projektów w Lwowie. Wśród nich znajduje się Dom PZUW we Lwowie, który został ukończony w 1928 roku.
W tym samym roku zaplanował także budowę oddziału na 120 łóżek w szpitalu psychiatrycznym w Kobierzynie, co stanowiło istotny wkład w rozwój infrastruktury medycznej.
W 1934 roku, w ramach współpracy ze Stefanem Porębowiczem, zajął III miejsce w konkursie na projekt gmachu Miejskich Zakładów Elektrycznych. W tym samym roku brał udział w zorganizowanym przez lwowskie instytucje bankowe konkursie na projekty domów, uczestnicząc wraz z Zbigniewem Chwalibogiem, Julianem Duchowiczem oraz Witoldem Kolbuszowskim.
Inną jego znaczącą realizacją była budowa kościoła Matki Boskiej Królowej Polski w Sychowie, której rozpoczęcie miało miejsce w 1936 roku. Warto wspomnieć o projekcie konstrukcji Domu Żołnierza Polskiego we Lwowie, który został zatwierdzony w 1932 roku, jednak jego budowa została przerwana w 1935 roku. Prace nad tym projektem zostały wznowione i zakończone dopiero w 1961 roku, według założeń Ludmiły Niwiny.
Frydecki zajmował się także projektowaniem pensjonatu w Morszynie oraz Domu Związków Wojskowych we Lwowie. Wśród jego projektów wymienia się również ośrodek wypoczynkowy w Skolem oraz przedszkole w Delatynie. Warto również zaznaczyć, że był kierownikiem budowy gmachu Polskiego Radia we Lwowie.
Po 1945 roku
Po zakończeniu II wojny światowej Andrzej Frydecki kontynuował swoją działalność architektoniczną. Wśród jego projektów znalazł się m.in. projekt konkursowy gmachu Szkoły Przemysłu Hutniczego w Katowicach, a także programy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla takich miast jak Będzin, Żory oraz Sosnowiec.
W 1945 roku zrealizował projekt zabudowy osiedla górniczego nr 11 w Katowicach oraz przebudowę Teatru Polskiego we Wrocławiu, co stanowiło dużą wartość dla kultury regionu. Frydecki brał również udział w projektach konkursowych, takich jak gmach Wydziału Lotnictwa i Mechaniki Politechniki Wrocławskiej oraz Wydziału Mechanicznego tej samej uczelni.
Nie można zapomnieć o jego projektach dotyczących Akademii Medycznej we Wrocławiu, jak również o projekcie na układ architektoniczno-urbanistyczny Placu Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu. Działania te pokazują, jak Frydecki wpłynął na kształtowanie architektury powojennej w Polsce.
Odznaczenia
Andrzej Frydecki zdobył liczne wyróżnienia, które uwidaczniają jego zasługi i osiągnięcia. Do najważniejszych odznaczeń przyznanych mu należą:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 1958,
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – 1964,
- Złota Odznaka SARP – 1972.
Przypisy
- Stanisław Piekarski: Domy Żołnierza Polskiego. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1997 r., s. 125–126. ISBN 83-85389-15-6.
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Wacław Podlewski | Tadeusz Szczerba | Bartłomiej Brzózka | Stefan Śmigielski (architekt) | Stefan Koziński | Leszek Sołtysik | Tadeusz Heftman | Stefan Zemła | Bruno Elkouken | Aleksander Ginsberg | Aleksander Osuch | Ludwik Natkaniec | Andrzej Kos | Maciej Gryczmański | Ryszard Jurkowski | Leonard Danilewicz | Paweł FidalaOceń: Andrzej Frydecki