Aniela Urbanowicz, znana z imienia i nazwiska jako Aniela Urbanowicz z d. Reicher, urodziła się 31 maja 1899 roku w Sosnowcu. Jej życie zostało zakończone 3 grudnia 1988 roku w Warszawie.
Była aktywną działaczką społeczno-polityczną, która pozostawiła znaczący ślad w historii Polski.
Życiorys
Aniela Urbanowicz przyszła na świat 31 maja 1899 roku w Sosnowcu, w rodzinie żydowskiej związanej z przemysłem. Była córką Stanisława Reichera oraz Marii z Perlmutterów. W jej rodzinie znajdował się również jej brat, Michał Reicher. Po zakończeniu I wojny światowej, Aniela osiedliła się w Warszawie, gdzie rozpoczęła studia przyrodnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Niestety, musiała przerwać edukację, gdyż wyszła za mąż za Stefana Urbanowicza, adwokata oraz zwolennika ruchu ludowego. W późniejszym czasie, był on obrońcą Władysława Kiernika w tzw. procesie brzeskim. Aniela doczekała się dwóch córek: Halinę oraz Ewę.
W 1934 roku rodzina Urbanowiczów przeniosła się z Ożarowa do Warszawy, osiedlając się w willi na ulicy Klonowej. Dom rodzinny Anieli – Dworek Reicherów oraz ich letnia posiadłość w Juracie zmieniły się jedynie w miejsce wypoczynku. W czasie II wojny światowej Aniela mieszkała w Warszawie, gdzie jej mąż i córka Ewa niestety zginęli w obozach koncentracyjnych. W trakcie powstania warszawskiego Aniela prowadziła kuchnię polową dla harcerzy.
Po wojnie, zamieszkała ponownie w rodzinnym dworku w Ożarowie, ponieważ willa na ulicy Klonowej została skonfiskowana przez ówczesne władze. Jednak dzięki pomocy Józefa Cyrankiewicza, którego ukrywała w czasie okupacji, udało jej się uzyskać przydział na mieszkanie z kuchnią na Nowym Świecie w Warszawie. Od lipca 1945 do początku 1949 roku Aniela kierowała Domem Matki i Dziecka w Słupsku, gdzie współpracowała z księdzem Janem Zieją.
*Cytat:* Władysław Bartoszewski wspomina: ” (…) ks. Zieja założył na terenie ówczesnej strefy sowieckiej w Niemczech (dziś po stronie polskiej) dom dla samotnych matek, przyjmując do niego zarówno Polki, jak i Niemki, często ofiary gwałtów, młode, osamotnione i bezradne. Pomagała mu p. Aniela Urbanowicz, która straciła męża w obozie koncentracyjnym, nieletnią córkę w Oświęcimiu, a sama, ze starszą córką, działała w konspiracji w czasie wojny. Miała więc szczególne „prawo” do balastu nienawiści, ale pomagała nieszczęśliwym Niemkom. „
Aniela była również aktywną działaczką warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej, będąc członkiem zarządu w latach 1960–1961, 1963–1964 oraz 1965–1966. Jej działalność koncentrowała się głównie na problematyce ekumenicznej i popularyzacji prac Soboru Watykańskiego II. W 1959 roku doprowadziła do spotkania członków KIK z przedstawicielami innych wyznań chrześcijańskich, a w 1961 roku zorganizowała Sesję Soborowo-Ekumeniczną. Wspólnie z Janem Turnauem kierowała Sekcją Ekumeniczną. W jej mieszkaniu na Nowym Świecie oraz w rodzinnym dworku w Ożarowie odbywały się liczne poufne spotkania przedstawicieli ruchu Znak. W 1967 roku miała zaszczyt być audytorem podczas III Światowego Kongresu Apostolstwa Świeckich w Rzymie.
Aniela współpracowała także z miesięcznikiem „Więź”. W 1960 roku, podczas wizyty we Francji, odwiedziła Wspólnotę Taizé, a po powrocie napisała pierwszy artykuł na jej temat w polskiej prasie, zatytułowany „Taizé, klasztor protestancki”, który opublikowano w Tygodniku Powszechnym 19 lutego 1961 roku. W kolejnych latach prowadziła korespondencję z przeorem Wspólnoty, bratem Rogerem, i tłumaczyła jego teksty. W 1986 roku uzyskała tytuł pierwszej laureatki Nagrody Pojednania im. Mahatmy Gandhiego, ustanowionej przez Wspólnotę.
Na koniec warto podkreślić, że Aniela Urbanowicz była ostatnią z rodu Reicherów, która posiadała dworek w Ożarowie Mazowieckim. W Sosnowcu istnieje ulica nosząca jej imię.
Przypisy
- Kalendarium, w: Jan Zieja Życie Ewangelią (spisane przez Jacka Moskwę), wyd. Znak, Kraków 2017, s. 239, 241
- maszynopis autorstwa L. Sedlaczka pt. Ślady ludzi i historycznych wydarzeń w gminie Ożarów Mazowiecki. [dostęp 05.02.2014 r.]
- Portret Anieli Urbanowicz na stronie sosnowieckiefakty.pl. [dostęp 20.08.2013 r.]
- Artykuł Joanny Bątkiewicz-Brożek „Kościół pojednania”. [dostęp 20.08.2013 r.]
- Biogram Michała Reichera – brata Anieli. [dostęp 18.09.2013 r.]
- Friszke 1997, s. 83.
- Friszke 1997, s. 58.
- Friszke 1997, s. 69, 85, 86, 148.
- Friszke 1997, s. 297, 298.
- Rottenberg 2005, s. 224.
- Rottenberg 2005, s. 223.
- Paweł Kwiatkowski Ks. Klinger w Taizé
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Janina Tyrna | Tadeusz Fabiani | Michał Czarski | Jan Blacha | Władysław Wolski (1889–1968) | Piotr Łukasiewicz (dyplomata) | Mirosław Sopalak | Franciszek Supernak | Jędrzej Giertych | Henryk Dembowski | Joanna Strzelec-Łobodzińska | Wojciech Błasiak | Leopold Szydłowski | Zygmunt Machnik | Jerzy Ociepka | August Flak | Jarosław Pięta | Ewa Malik | Tadeusz Wieczorek (polityk) | Władysław BykowskiOceń: Aniela Urbanowicz