Emil Margulies

---

Życiorys

Emil Margulies przyszedł na świat w rodzinie ortodoksyjnej, będąc szóstym spośród ośmiorga dzieci Moritza Marguliesa i Clary Sussman. Po zakończeniu szkoły podstawowej, kontynuował naukę w gimnazjum w Bielsku, które znajdowało się w austriackiej części Śląska. Zaciągnął się do armii austriackiej, gdzie spędził część swojego młodzieńczego życia. Następnie podjął studia na renomowanych uniwersytetach w Wiedniu, Monachium, Zurychu oraz Berlinie, a w 1901 roku uzyskał tytuł doktora praw na Uniwersytecie Wiedeńskim.

W trakcie swojego kształcenia w Wiedniu, poznał Theodora Herzla, co zaowocowało jego zaangażowaniem w ruch syjonistyczny. W 1903 roku osiedlił się w Cieplicach, w północnych Czechach, gdzie pracował jako urzędnik. To właśnie tam z zapałem promował idee syjonizmu poprzez organizację wykładów, prowadzenie wycieczek, publikację artykułów oraz rozpowszechnianie ulotek w lokalnych mediach.

Pomimo oporu ze strony części Żydów, którzy byli mocno zintegrowani z niemiecką klasą średnią, Emil Margulies odważnie zainicjował tworzenie sieci organizacji syjonistycznych w różnych miejscowościach, takich jak Cieplice, Trutnov, Žatec, Ústí nad Labem, Děčín, Chomutov i Podbořany.

Po odbyciu służby wojskowej podczas I wojny światowej jako oficer armii austro-węgierskiej, brał udział w walkach na frontach rosyjskim i włoskim. Po wojnie powrócił do nowo wyzwolonej Czechosłowacji, która uznawała wolność oraz równość mniejszości żydowskiej, i podjął aktywne działania w kierunku zapewnienia praw Żydów w tym kraju.

Emil Margulies był uczestnikiem wszystkich światowych kongresów syjonistycznych. Działał w komitetach wykonawczych dwóch organizacji syjonistycznych: Keren Kajemet LeIsrael oraz Keren Hayesod na ziemiach czeskich. Od 1910 do 1935 roku pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Centralnego Komitetu Syjonistycznego dla ziem czeskich (po 1918 roku dla Czechosłowacji). W latach 1921 oraz 1929–1935 przewodniczył komitetowi planistycznemu Światowych Kongresów Syjonistycznych i stał na czele partii żydowskiej (Židovská Strana) w Czechosłowacji.

W swojej działalności promował polityczny syjonizm Herzla, mimo że większość czeskich syjonistów opowiadała się za duchowym syjonizmem reprezentowanym przez Ahada Ha-Am oraz Martina Bubera, a także polityką Chaima Weizmanna. Walcząc o samodzielność i pewność polityczną żydowskiej mniejszości narodowej, brał czynny udział w międzynarodowych negocjacjach dotyczących praw mniejszości w Europie Środkowej i Wschodniej po zakończeniu I wojny światowej. Inicjował również petycję Bernheima do Ligi Narodów w maju 1933 roku, której efektem było potępienie nazistowskich działań antyżydowskich oraz częściowe przywrócenie praw Żydów na Górnym Śląsku.

W 1935 roku, w reakcji na decyzję kierownictwa Partii Żydowskiej o wystawieniu kandydatów do parlamentu na liście Czechosłowackiej Partii Socjaldemokratycznej, zrezygnował ze stanowiska przewodniczącego. Po porozumieniu monachijskim z września 1938 roku oraz aneksji Sudetów przez nazistowskie Niemcy, Emil Margulies stworzył organizację sudeckich Żydów, która miała na celu koordynację ucieczek w głąb Czech i dalszej emigracji. Udało mu się opuścić Czechosłowację, docierając do Palestyny 15 marca 1939 roku, w dniu, gdy naziści przejęli kontrolę nad resztą Czech i Moraw.

---

Oceń: Emil Margulies

---