Krystyna Martyna Król, znana szerzej jako Krystyna Królówna, to postać, która zapisała się w historii polskiej kultury. Urodziła się 12 listopada 1939 roku w Sosnowcu, a swoje życie zakończyła 6 lipca 2022 roku w Warszawie.
Była wybitną aktorką teatralną, filmową i dubbingową, której talent i charyzma przyciągały uwagę zarówno widzów, jak i krytyków. Jej dokonania artystyczne pozostają niezmiennie w pamięci miłośników sztuki, a jej wkład w polskie kino oraz teatr zasługuje na szczególne uznanie.
Życiorys
Krystyna Królówna była wybitną postacią w polskim teatrze i filmie. Ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Teatralną im. Ludwika Solskiego w Krakowie w 1962 roku. Już rok później, w 1963, zadebiutowała na scenie teatralnej. W okresie 1962-1964 pracowała w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej, a następnie przeniosła się do Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, gdzie występowała w latach 1965-1969. Jej kariera teatralna kontynuowała się w Narodowym Teatrze w Warszawie, gdzie pracowała od 1969 roku.
W 1972 roku zyskała popularność dzięki roli Hanki Borynowej, żony Antka Boryny, w kultowym serialu „Chłopi”. Serial był adaptacją powieści Władysława Reymonta i został wyreżyserowany przez Jana Rybkowskiego, który dostrzegł jej talent także w filmowej wersji tej samej produkcji.
Krystyna Królówna miała również znaczący wkład w dubbing. Podkładała głos postaci Pani Bulwy w popularnej animacji „Toy Story 2”. Oprócz działalności artystycznej, angażowała się aktywnie w życie społeczne. W latach 1988-1990 zasiadała w Radzie Narodowej miasta stołecznego Warszawy, a później była radną gminy Wilanów w latach 1998-2002.
Życie Krystyny Królównej zakończyło się 6 lipca 2022 roku, kiedy to zmarła w Warszawie w wieku 82 lat. Po jej śmierci, 18 sierpnia urna z jej prochami została złożona w grobie rodziców na cmentarzu Mater Dolorosa w Bytomiu.
Nagrody
Krystyna Królówna to postać, która niejednokrotnie została wyróżniona za swoje osiągnięcia artystyczne. Jej talent aktorski zdobył uznanie w różnych dziedzinach sztuki, zarówno w teatrze, jak i w telewizji oraz radiu.
- 1973: Przyznano jej Nagrodę Przewodniczącego ds. Komitetu ds. Radia i Telewizji, co było rezultatem znakomitej roli w serialu Chłopi,
- 1977: Otrzymała Nagrodę za niezwykle udaną rolę Kiszkiny w spektaklu Zeszłego lata w Czulimsku podczas XVII Kaliskich Spotkań Teatralnych,
- 1981: Zdobyła Nagrodę Komitetu ds. PRiTV II stopnia,
- 1983: Uhonorowano ją Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki II stopnia za wkład w aktorską twórczość radiową,
- 1984: Nagroda Ministra Obrony Narodowej I stopnia, przyznana za rolę w filmie Pastorale Heroica.
Filmografia
Filmografia Krystyny Królówny jest bogata i zróżnicowana, a jej kariera obejmuje wiele lat pracy w polskim przemyśle filmowym oraz telewizyjnym. Oto niektóre z najważniejszych ról, które przyczyniły się do jej popularności:
- 1988 Warszawskie gołębie – jako żona Kaczmarskiego,
- 1988 Rzeczpospolitej dni pierwsze – w roli Aleksandry Szczerbińskiej,
- 1988 Generał Berling – jako Jadwiga Broniewska,
- 1983 Pastorale Heroica – w roli Sabiny, żony Łopucha,
- 1973 Chłopi (film) – jako Hanka Boryna, żona Antka,
- 1972 Chłopi (serial tv) – w tej samej roli jako Hanka Boryna, żona Antka,
- 1970 Zapalniczka – w roli Magdy, dziewczyny Lemana.
Dubbing
Krystyna Królówna to nie tylko utalentowana aktorka, ale również znakomita lektorka. Oto jej osiągnięcia w dziedzinie dubbingu:
- 2004: Tarzan 2: Początek legendy – Mama Gunda,
- 2004: Rogate ranczo – Kura Audrey,
- 2002–2005: Co nowego u Scooby’ego?,
- 2000: Tweety – wielka podróż,
- 1999: Toy Story 2 – Pani Bulwa,
- 1999: Babar – król słoni – Celestyna,
- 1998–1999: Szalony Jack, pirat,
- 1998: Rodzina Addamsów: Zjazd rodzinny,
- 1997: Herkules – Atropos,
- 1994–1998: Spider-Man – Miriam,
- 1994–1996: Fantastyczna Czwórka – Lavinia Forbes,
- 1994: Strażnik pierwszej damy – Tess Carlisle,
- 1994: Patrol Jin Jina,
- 1991–1992: Eerie, Indiana – siostra Nancy,
- 1990: Pinokio,
- 1989: Babar zwycięzca – Celestyna,
- 1989: Stalowe magnolie – Ouiser Boudreaux,
- 1987: Ballada o Januszku – Gienia Smoliwąs,
- 1985: 13 demonów Scooby Doo – Wiedźma Hilda (odc. 8),
- 1976–1978: Scooby Doo,
- 1960–1966: Flintstonowie.
Odznaczenia
Krystyna Królówna zdobyła wiele cennych odznaczeń w trakcie swojej kariery, które potwierdzają jej wkład w rozwój społeczeństwa. Do najważniejszych należą:
- Złoty Krzyż Zasługi, który otrzymała w 1978 roku,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 2001 roku,
- odznaczenie za zasługi dla Warszawy.
Przypisy
- Urząd Miejski wU.M. Bytomiu Urząd Miejski wU.M., Urna z prochami aktorki Krystyny Królówny spoczęła w Bytomiu [online], bytom.pl, 18.08.2022 r. [dostęp 18.08.2022 r.] (pol.).
- Urząd Miejski wU.M. Bytomiu Urząd Miejski wU.M., Krystyna Królówna spocznie w Bytomiu [online], bytom.pl, 08.07.2022 r. [dostęp 09.07.2022 r.] (pol.).
- PaulinaP. Gałbas PaulinaP., Krystyna Królówna, aktorka znana z "Chłopów", ale i "Toy Story", zostanie pochowana w Bytomiu [online], bytomski.pl, 08.07.2022 r. [dostęp 09.07.2022 r.] (pol.).
- RafałR. Borowski RafałR., Zasłynęła rolą Hanki w serialu „Chłopi”. Nie żyje aktorka Krystyna Królówna [online], Wprost, 07.07.2022 r. [dostęp 09.07.2022 r.] (pol.).
- Nie żyje Krystyna Królówna. Wybitna aktorka zmarła w wieku 82 lat [online], PolskieRadio.pl [dostęp 09.07.2022 r.] .
- a b Krystyna Królówna nie żyje. Aktorka miała 82 lata [online], Onet Kultura, 07.07.2022 r. [dostęp 09.07.2022 r.] (pol.).
- a b c d e f Krystyna Królówna w bazie filmpolski.pl
- Kto jest kim w Polsce, edycja IV, Warszawa 2001, s. 452–453.
- M.P. z 2002 r. nr 9, poz. 171.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Andrzej Dziuk | Iwona Fornalczyk | Helena Dorabialska | Anna Serafińska | Zbigniew Moskal | Jacek Cygan | Maciej Stobierski | Sławomir Matusz | Elżbieta Kuraj | Witold Frydrych | Piotr Szymanek (scenarzysta) | Tadeusz Urgacz | Jerzy Słonka | Michał Czernecki | Mariusz Dzwonek | Yehiel De-Nur | Roman Baranowicz | Ewa Maria Hesse | Łukasz Simlat | Bogdan ZieleniecOceń: Krystyna Królówna