Maczki

---

Nazwa

Maczki to osada kolejowa, która ma bogate historyczne korzenie, znana dawniej jako Granica, zyskała swoje utwierdzenie w połowie XIX wieku.

Obecnie stanowi integralną część Sosnowca. Na uwagę zasługuje, że jej pierwotna nazwa – Macki – ma swoje źródło w nazwisku rodziny Macków, która osiedliła się w tym rejonie w XVIII wieku.

Po zakończeniu I wojny światowej, dotychczasowa nazwa osady przestała być używana; przez pewien czas funkcjonowała tymczasowa nazwa Uroczysko, jednak od 1925 roku oficjalnie przyjęto nazwę Maczki.

Historia Maczek

W XVIII wieku, Maczki były znane jako przysiółek Macki. Miejscowość ta stanowiła integralną część wsi biskupiej Porąbka, znajdując się jednak w znacznej odległości od niej i otoczona kompleksami lasów dawnej Puszczy Pakoszyckiej. Nazwa przysiółka, według relacji najstarszych mieszkańców, pochodzi od rodziny Macków, którzy osiedlili się na tym terenie w XVIII wieku w obrębie dóbr biskupich. Rodziny te zyskały na życie głównie poprzez wyrąb lasów oraz prowadzenie niewielkich gospodarstw domowych.

Osiedle Maczki zyskało swoje znaczenie dzięki pierwszej kolei w Królestwie Polskim, znanej jako Droga Żelazna Warszawsko-Wiedeńska. Kolej ta, jak sugeruje jej nazwa, stanowiła granicę wzdłuż rzeki Biała Przemsza, oddzielając zabor rosyjski od austriackiego. Był to kluczowy węzeł graniczny imperium Romanowów. Przełom XIX i XX wieku przyniósł ze sobą znaczący rozwój gospodarczy, który wpłynął na wygląd osady kolejowej Granica, której zabudowa przetrwała głównie w formie budynków z XIX wieku.

W latach 1954–1957, miejscowość była siedzibą władz gromady Maczki. Z dniem 1 stycznia 1958 roku, nastąpiła likwidacja gromady, a jej status zmienił się na osiedle. Kolejne zmiany miały miejsce 1 stycznia 1973 roku, kiedy to osiedle zostało włączone do miasta Kazimierz Górniczy, a następnie w 1975 roku do Sosnowca. Od 2012 roku, w granicach Maczek funkcjonuje jednostka pomocnicza gminy – Dzielnica „Maczki”.

Edukacja

W obszarze dzielnicy znajdują się ważne placówki edukacyjne, które odgrywają kluczową rolę w kształceniu lokalnej społeczności. Oto kilka z nich:

• Przedszkole Miejskie nr 36,
• Szkoła Podstawowa nr 37 im. Henryka Sienkiewicza,
• W przeszłości działało również Gimnazjum nr 4 im. Tadeusza Kościuszki,

Wszystkie te instytucje są częścią Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 11, który znajduje się w Sosnowcu.

Instytucja wyznaniowa

Na terenie Maczek można znaleźć kościół parafii p.w. Świętych Apostołów Piotra i Pawła, który jest przykładem architektury neogotyckiej. Jego konstrukcja została zaprojektowana przez inżyniera Artura Goebla, a sam budynek wzniesiono pod koniec XIX wieku. Powstanie świątyni stanowiło odpowiedź mieszkańców Granicy na potrzeby duchowe lokalnej społeczności. Święto patronalne, czyli odpust parafialny, obchodzone jest 29 czerwca, ku czci św. Apostołów Piotra i Pawła.

W okolicy Starych Maczek można natrafić na cmentarz, który został założony w 1907 roku. To ważne miejsce spoczynku, które pełni istotną rolę w historii lokalnej społeczności.

Zabytki

W Maczkach znajduje się wiele interesujących zabytków, które przyciągają uwagę turystów oraz miłośników historii. Oto niektóre z nich:

• Dworzec kolejowy w Maczkach, zbudowany w neorenesansowym stylu, jest dziełem Teofila Schullera, ucznia Henryka Marconiego, powstałym w 1848 roku,
• Most kolejowy nad Białą Przemszą, również z 1848 roku,
• Komora celna, która została rozebrana w 2013 roku,
• Kaplica rzymskokatolicka z roku 1857,
• Wieża ciśnień, która została zbudowana w 1880 roku,
• Kościół rzymskokatolicki, zrealizowany według projektu inżyniera Artura Goebla w 1892 roku,
• Kompleks budynków mieszkalnych, stworzonych dla pracowników Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej pod koniec XIX wieku,
• Plebania, wybudowana w latach 1897–1900,
• Cmentarz, który na początku był cmentarzem prawosławnym, jednak na początku XX wieku przeszedł pod zarząd kościoła rzymskokatolickiego, a jego poświęcenie miało miejsce 19 lipca 1907 roku, z rąk księdza Józefa Niewiarowskiego,
• Pomnik Tadeusza Kościuszki, który znajduje się w parku.

Ludzie związani z Maczkami

Wśród osób i postaci, które pozostawiły ślad w historii Maczków, szczególnie wyróżnia się Mateusz Bochenek. Był on przewodniczącym rady miejskiej Sosnowca w latach 2018–2019, a także pełnił funkcję posła na Sejm IX i X kadencji.

Informacje o jego działalności można znaleźć na stronie Mateusz Bochenek.

Szlaki przechodzące przez dzielnicę Maczki

W dzielnicy Maczki istnieje kilka interesujących tras, które przyciągają miłośników pieszych wędrówek oraz tych, którzy preferują jazdę na rowerze. Poniżej przedstawiamy pięć szlaków, które warto poznać.

• szlak Pustynny (odcinek południowy) – łączy Sosnowiec Maczki z Olkuszem,
• szlak 25-lecia PTTK,
• szlak Metalurgów,
• Via Regia – jest częścią Drogi św. Jakuba w Małopolsce Zachodniej, biegnącej od Krakowa do Piekar Śląskich,
• szlak rowerowy nr 470, który prowadzi przez miasto Jaworzno.

Każda z tych tras oferuje unikalne widoki oraz możliwość odkrywania lokalnej przyrody i historii.

Ulice w Maczkach

W Maczkach można znaleźć wiele interesujących ulic, które nadają tej części Sosnowca charakterystyczny klimat. Oto niektóre z nich:

• Kolonia Cieśle,
• Kolonia Wągródka,
• Krakowska,
• Skwerowa,
• Spacerowa,
• Stacyjna,
• Kapturka,
• Stare Maczki,
• Wincentego Kadłubka,
• Wodociągi.

Ważne instytucje działające w Maczkach

W Maczkach działa kilka kluczowych instytucji, które pełnią ważne funkcje w społeczności lokalnej:

• Miejski Klub Maczki, ul. Krakowska 26,
• Filia nr 13 Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Gustawa Daniłowskiego w Sosnowcu, mieszcząca się w budynku Klubu Maczki,
• Ochotnicza Straż Pożarna w Sosnowcu-Cieślach,
• Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A. w Katowicach – Stacja uzdatniania wody w Maczkach.

---

Oceń: Maczki

---