Ulica 3 Maja w Sosnowcu jest niezwykle ważną arterią komunikacyjną, łączącą cztery istotne dzielnice: Śródmieście, Sielec, Środula oraz Zagórze. Ulica ta rozciąga się od skrzyżowania z ulicami Józefa Piłsudskiego oraz Dęblińską na Rondzie Praw Kobiet, aż do bezkolizyjnego skrzyżowania z aleją Zagłębia Dąbrowskiego w Sosnowcu.
Na całej swojej długości, ulica 3 Maja posiada po dwa pasy w każdym kierunku, co znacząco ułatwia poruszanie się w obrębie miasta. Pierwsze tramwaje pojawiły się tutaj w 1928 roku, kursując na trasie do Będzina, co podkreśla historię tego miejsca i jego znaczenie w komunikacji miejskiej.
Na przestrzeni czasu, szczególnie do lat 70. XX wieku, ulica ta kończyła swój bieg skręcając w kierunku Huty im. M. Buczka w ulicę Nowopogońską. Od 2018 roku wprowadzono na obu jezdniach wydzielone buspasy, które służą wyłącznie dla ruchu komunikacji miejskiej, co świadczy o ciągłym rozwoju i modernizacji infrastruktury w Sosnowcu.
Nazwa
Historia ulicy w Sosnowcu jest niezwykle interesująca i bogata w wydarzenia. Pierwsze wzmianki o nazwie tej ulicy sięgają 1904 roku, kiedy figurowała jako Główna. Następnie, zmieniła nazwę na Kolejowa. Wielką zmianą było przemianowanie na 3 Maja w roku 1916, dokonane z okazji 125. rocznicy uchwały Konstytucji 3 Maja.
W okresie okupacji niemieckiej podczas I i II wojny światowej, nadano jej nazwę Hauptstrasse, czyli ul. Główna. Po zakończeniu II wojny światowej, w 1945 roku, przywrócono nazwę 3 Maja.
Interesujący jest również fakt, iż 20 maja 1953 roku ulicę nazwano Stalinogrodzką, jednak krótko później, 30 października 1956 roku, zmieniono ją na Czerwonego Zagłębia. Ostatecznie, 28 lutego 1990 roku, ulica powróciła do swojej historycznej nazwy – 3 Maja.
Obiekty
Ulica 3 Maja w Sosnowcu to miejsce, w którym można znaleźć wiele historycznych obiektów, ujętych w rejestrze zabytków. W szczególności, warto zwrócić uwagę na:
- historyczny zespół kościelny (ul. 3 Maja 20), którego korzenie sięgają drugiej połowy XIX wieku (nr rej.: A/1624/97 z 11 kwietnia 1997 r.), obejmujący:
- kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa (zwany kolejowym), zbudowany w 1862 r.,
- kaplicę Grobu Chrystusa,
- kaplicę Bożego Narodzenia,
- grótę Matki Boskiej z Lourdes,
- teren przykościelny, w tym park;
- budynek dworca Sosnowiec Główny, który był częścią Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, zlokalizowany przy ul. 3 Maja 16, zbudowany w 1859 r. i przebudowany w 1915 r. (nr rej.: A/15/99 z 30 kwietnia 1999 r.).
- Poczta Główna — główny budynek Poczty Polskiej w Sosnowcu.
Wzdłuż tej ulicy znaleźć można również historyczne zabudowania osiedla patronackiego, które zostało ufundowane przez Heinricha Dietla na początku XX wieku (ul. 3 Maja 42, 44, 46).
Na ulicy znajdują się m.in.:
- nr 1: dawny Dom Towarowy „Plaster Miodu”,
- nr 14: dawny Dom Towarowy „Sezam” (1967),
- nr 16: dworzec kolejowy Sosnowiec Główny,
- nr 20a: Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa (znany jako „Kościółek Kolejowy”),
- plac Stulecia, znany jako „Patelnia”,
- nr 20: siedziba Urzędu Skarbowego w Sosnowcu,
- nr 24: budynek główny Poczty Polskiej w Sosnowcu, wcześniejszy budynek Poczty Głównej (1931),
- nr 26: gmach byłej Izby Przemysłowo-Handlowej oraz Komitetu Miejskiego PZPR w Sosnowcu (1936),
- nr 33: Urząd Miasta w Sosnowcu, mieszczący się w budynku dawnego Szpitala Miejskiego nr 2, a także w dawnym budynku Powiatowej Kasy Chorych (1932),
- Park Sielecki – historyczny park zamkowy,
- nr 41: letnia pływalnia i siłownia plenerowa MOSiR,
- dzielnica Środula,
- nr 51: Park Środula z stokiem narciarskim,
- dzielnica Zagórze.
Przypisy
- Pierwsze tygodnie z tramwajami [online], Kurier Miejski, 12.02.2024 r. [dostęp 20.02.2024 r.]
- Od wtorku Sosnowiec ma rondo Praw Kobiet [online], www.portalsamorzadowy.pl, 23.11.2021 r. [dostęp 11.03.2024 r.]
- a b Janusz Maszczyk: Gdy jeszcze ulica 3 Maja była ulicą Czerwonego Zagłębia [online] [dostęp 10.03.2024 r.]
- TomaszT. Szymczyk: Po teksasy do Sezamu, „Kurier Miejski” (18/523), Sosnowiecka Sieć Szerokopasmowa Sp. z o.o., 05.11.2024 r. [dostęp 05.11.2024 r.]
- Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 2: Zagłębie Dąbrowskie, Ziemia Rybnicka, Ziemia Wodzisławska, Łódź 2023 r., s. 78.
- Redakcja, Jak jeździć po buspasach w Sosnowcu? Od 6 listopada ma zacząć obowiązywać nowa organizacja ruchu ZDJĘCIA [online], Dziennik Zachodni, 01.11.2018 r. [dostęp 08.09.2020 r.]
- MałgorzataM. Śmiałek MałgorzataM., Sosnowieckie ABC, tom II, Muzeum w Sosnowcu, 2003 r., ISBN 978-83-89199-03-4 [dostęp 08.09.2020 r.]
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 05.07.2011 r.]
- Plan miasta Sosnowca, Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1963 r. [dostęp 20.02.2024 r.]
- Okręg Katowicki − Plany miast, wyd. Demart SA, Warszawa 2009 r., ISBN 978-83-89239-38-9.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Modrzejowska w Sosnowcu | Ulica Stefana Okrzei w Sosnowcu | Ulica Stefana Żeromskiego w Sosnowcu | Ulica Stanisława Małachowskiego w Sosnowcu | Plac Stulecia w SosnowcuOceń: Ulica 3 Maja w Sosnowcu