Maciej Marian Szczepański, urodzony 7 lipca 1928 roku w Sosnowcu, był osobowością, która pozostawiła znaczący ślad w historii polskiego dziennikarstwa. Jego życie zakończyło się 17 grudnia 2015 roku w Warszawie, gdzie przez wiele lat prowadził swoją działalność zawodową i społeczną.
W trakcie swojej kariery, Szczepański zasłynął jako publicysta i dziennikarz, angażując się jednocześnie w działania Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). W latach 1972–1980 pełnił funkcję przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji, co podkreśla jego znaczenie w kształtowaniu mediów w Polsce tamtego okresu.
Życiorys
Maciej Szczepański był synem Aleksandra i Marii. W 1951 roku ukończył Uniwersytet Jagielloński, gdzie zdobył absolutorium z filologii polskiej oraz dyplomy zakończenia dwa kierunki: studiów II stopnia na Wydziale Dziennikarstwa i Szkoły Nauk Politycznych. W 1948 roku wstąpił do Związku Młodzieży Polskiej (ZAMP) na Uniwersytecie Jagiellońskim, a od 1953 roku był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.
W latach 1951–1955 pracował jako sekretarz redakcji w „Nowinach Rzeszowskich”. Następnie, od 1955 do 1960 roku, pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego w rozgłośni Polskiego Radia w Katowicach. W okresie od 1960 do 1966 roku sprawował obowiązki kierownika Wydziału Propagandy i Agitacji Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Katowicach, będąc również członkiem jego plenum oraz egzekutywy. W latach 1966–1972 był redaktorem naczelnym „Trybuny Robotniczej”, dziennika mającego duży wpływ ogólnopolski, który znacząco zwiększył swój nakład dzięki jego zarządzaniu.
Od 16 listopada 1968 roku był zastępcą, a od 12 grudnia 1975 roku członkiem Komitetu Centralnego PZPR, z którego usunięto go 6 października 1980 roku. W latach 70. zasiadał również w Radzie Redakcyjnej „Nowych Dróg”, teoretycznego i politycznego organu KC PZPR. W okresie 1969–1984 był posłem na Sejm PRL przez V, VI, VII i VIII kadencję, jednak pod koniec był posłem bezpartyjnym. Utracił mandat 19 października 1984 roku, reprezentując okręg Rybnik.
W okresie od października 1972 do sierpnia 1980 roku pełnił rolę przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji, znacząco rozwijając infrastrukturę Telewizji Polskiej. Dzięki jego staraniom poziom wyposażenia telewizyjnego w Polsce zbliżył się do średniego standardu europejskiego. 11 sierpnia 1980 roku został odwołany z funkcji prezesa TVP, a w 1981 roku postawiono go przed sądem za łapówki w wysokości 1,5 miliona złotych oraz sprzeniewierzenie mienia Radiokomitetu na kwotę około 3,5 miliona złotych. Po dwuletnim procesie, 13 stycznia 1984 roku, skazano go na osiem lat więzienia, jednak ze względu na zły stan zdrowia zwolniono go po czterech latach.
Zmarł 17 grudnia 2015 roku w Warszawie. Jego pogrzeb miał miejsce 23 grudnia tego samego roku na cmentarzu w parafii św. Tomasza Apostoła w będzińskim Małobądzu, i miał charakter katolicki.
Kontrowersje
Był to człowiek pełen kontrowersji, który z konsekwencją realizował politykę propagandy sukcesu Edwarda Gierka, będąc jednocześnie jednym z jej architektów. W czasie pielgrzymki do Polski papieża Jana Pawła II, starał się zminimalizować jej rzeczywiste znaczenie. Wydał polecenie kamerzystom, aby ci stosowali hasło „kamery na klechę”, co miało na celu ograniczenie pokazywania w telewizji prawdziwej liczby uczestników spotkań oraz nabożeństw z papieżem.
Niemniej jednak, mimo presji, zdecydowanie odmówił polecenia Stanisława Kani dotyczącego wyłączenia głosu papieża w czasie wizji na całym Placu Zwycięstwa. Po tym, jak Jan Paweł II poruszył w homilii temat zniszczenia Warszawy oraz braku oczekiwanej pomocy z drugiej strony Wisły, natychmiast telefonicznie powiadomił o tym Edwarda Gierka, który zapewnił mu pochwałę za tę decyzję.
Warto zaznaczyć, że pielgrzymka stała się dla niego pretekstem do uzyskania zgody od władz politycznych na całkowitą modernizację technicznej bazy TVP, co przyczyniło się do podniesienia jej poziomu do europejskich standardów.
Wspominając o kontrowersjach, nie można pominąć głośnego incydentu związanego z odsunięciem Joanny Rostockiej od prowadzenia programu Wielka gra, którego przyczyna rzekomo tkwiła w tym, że nosiła ona na szyi krzyżyk.
Ze względu na swój niezwykle wymagający charakter oraz brutalne podejście do podległego personelu, zyskał w środowisku przydomek „Krwawym Maćkiem”.
Odznaczenia
Maciej Szczepański, znany z licznych osiągnięć, został uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami, które odzwierciedlają jego zasługi oraz wkład w rozwój Polski. Oto niektóre z wyróżnień, które otrzymał w trakcie swojej kariery:
- Order Sztandaru Pracy II klasy,
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1978),
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1964),
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Medal 30-lecia Polski Ludowej,
- Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
- Złota Odznaka Trybuny Robotniczej,
- Złota odznaka „Za zasługi dla województwa warszawskiego” (1971),
- inne odznaczenia i wyróżnienia.
Przypisy
- Zmarł Maciej Szczepański, szef radiokomitetu. Pogrzeb katolicki odbył się w Będzinie. dziennikzachodni.pl, 23.12.2015 r.
- Krwawy Maciek z Woronicza, czyli historia pewnego prezesa. wp.pl, 03.01.2014 r.
- a b Szarłat 2015, s. 116.
- a b Szarłat 2015, s. 114–115.
- a b Szarłat 2015, s. 105.
- a b Szarłat 2015, s. 99.
- a b Szarłat 2015, s. 86–87.
- „Nowe Drogi” nr 3/1978, s. 2.
- Lista odznaczonych, „Trybuna Robotnicza”, nr 170, 20.07.1964 r., s. 2.
- Lista odznaczonych, „Trybuna Robotnicza”, nr 166, 22-23.07.1978 r., s. 2.
- Spotkanie członków kierownictwa partii ze środowiskiem dziennikarskim, „Trybuna Robotnicza”, nr 137, 11.06.1973 r., s. 3.
- Uroczyste spotkanie władz Mazowsza i woj. katowickiego, „Trybuna Robotnicza”, nr 149, 25.06.1971 r., s. 1.
Pozostali ludzie w kategorii "Media i komunikacja":
Maja Sablewska | Witold Dobrowolski (dziennikarz sportowy) | Krzysztof Materna | Maciej Jędrzejko | Kazimierz Smogorzewski | Henryk Marzec | Andrzej Sabatowski | Edward Strzelecki | Ryszard Dyja | Piotr W. Cholewa | Jan Ciszewski | Andrzej Bilik | Maksymilian Minkowski | Michał Sobelman | Jerzy ZmarzlikOceń: Maciej Szczepański