Włodzimierz Dulemba to postać, która w polskiej kulturze literackiej odgrywa istotną rolę. Urodził się 16 stycznia 1956 roku w Sosnowcu, co sprawiło, że jego twórczość jest często związana z regionalnymi inspiracjami tego miasta.
Jest on nie tylko poetą, ale również wszechstronnym pisarzem, który potrafi doskonale łączyć różne formy literackie. Włodzimierz Dulemba jest także autorem tekstów piosenek, co dowodzi jego umiejętności przekształcania poezji w muzykę, docierając tym samym do szerszej publiczności.
Życiorys
Pisarka i dziennikarz, Włodzimierz Dulemba, ukończył filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jego życie zawodowe było pełne różnorodnych doświadczeń, od służby wojskowej, przez pracę jako robotnik „Solidarności”, gdzie miał okazję drukować „Gazetę Wyborczą” w jej wczesnych latach 1989–1990, aż po działalność jako gastarbeiter oraz dziennikarz. W przeszłości pełnił funkcję redaktora w Telewizji Kraków oraz Telewizji „Wisła”, a także pracował jako scenarzysta dla Telewizji TVN. Członkostwo w Stowarzyszeniu Pisarzy Polskich oraz życie spędzone w Krakowie dodają jego postaci wyjątkowego wymiaru.
Debiutując w 1976 roku na łamach krakowskiej „Gazety Południowej”, Włodzimierz Dulemba szybko zdobył uznanie. Jego wiersze można znaleźć w wielu prestiżowych publikacjach, w tym w „Tygodniku Powszechnym”, „Więzi”, „Czasie Krakowskim”, oraz za granicą w takich czasopismach jak „Nowy Dziennik” z Nowego Jorku, „Liście oceanicznym” w Toronto i „Ekspresjach” w Londynie. Dulemba jest autorem licznych książek i wielu wierszy, jak również form prozatorskich. Jego utwory są często prezentowane w antologiach oraz podręcznikach szkolnych.
W 1992 roku został stypendystą Funduszu Pomocy Niezależnej Literaturze i Nauce Polskiej w Paryżu, a w 1999 roku otrzymał grant pracy od Stowarzyszenia Dramaturgów Norweskich, jako jedyny autor wybrany spośród dziewięciu stolic kultury europejskiej 2000. Od 2010 do 2020 roku wielokrotnie otrzymywał stypendia od Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, a w 2011 roku honorowany był stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Muzykę do jego słów komponują znani artyści, w tym: Agnieszka Chrzanowska, Adrian Konarski, Ewa Kornecka, Jan Kanty Pawluśkiewicz, oraz Jacek Zieliński. Jego teksty są interpretowane przez uzdolnionych wokalistów, takich jak Agnieszka Chrzanowska, Marcin Daniec, Agnieszka Fatyga, Łada Marija Gorpienko, Beata Rybotycka, Anna Szałapak, Jacek Wójcicki, oraz wielu innych zdolnych wykonawców.
Twórczość
Publikacje książkowe
Włodzimierz Dulemba jest autorem wielu interesujących dzieł, które są świadectwem jego twórczości. Lista publikacji obejmuje:
- Podpiszemy wszyscy nasze spuszczone oczy [wiersze], Wydawnictwo Literackie, Kraków 1982,
- Różnica zdań [wiersze], Oficyna Literacka, Kraków 1990,
- Epizody [wiersze], Wydawnictwo Baran i Suszczyński, Kraków 1995,
- Krzyż – poemat pasyjny [album z fotogramami Piotra Dylika i Jerzego Szota], Wydawnictwo Jedność, Kielce 1999,
- Ptasie wesele [baśń], Wydawnictwo Jedność, Kielce 2001,
- Podstęp Królewny czyli nowa legenda o Smoku Wawelskim [bajka], Wydawnictwo Jedność, Kielce 2002,
- Tajemna opowieść [bajka], Wydawnictwo Jedność, Kielce 2003,
- Pluszowy reniferek [bajka], Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2003,
- Śniegowy kolega [bajka], Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2003,
- Czaruś [bajka], Wydawnictwo Wilga, Warszawa 2004,
- Skrzatuś [bajka], Wydawnictwo Wilga, Warszawa 2004,
- Cztery pory baśni. Lato [opowiadania], Wydawnictwo Jedność, Kielce 2006,
- Cztery pory baśni. Jesień [opowiadania], Wydawnictwo Jedność, Kielce 2006,
- Cztery pory baśni. Zima [opowiadania], Wydawnictwo Jedność, Kielce 2006,
- Cztery pory baśni. Wiosna [opowiadania], Wydawnictwo Jedność, Kielce 2007,
- Post i moderna [wiersze], Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Kraków 2016,
- Cztery pory baśni. Wybór [opowiadania], Wydawnictwo Jedność, Kielce 2017,
- Bajkowe zimowisko [wiersze, opowiadania], Wydawnictwo Jedność, Kielce 2017,
- Blaszana rybka [baśń muzyczna], Wydawnictwo Jedność, Kielce 2020.
Audiobooki
Włodzimierz Dulemba zasługuje na uznanie również za swoje audiobooki, w których jego twórczość nabiera nowego wymiaru. Oto niektóre z nich:
- Cztery pory baśni: Wiosna. Jesień. Zima, 3 × 3 CD MP3, czyta: Bożena Stachura, Wydawnictwo Audio Liber, Warszawa 2012–2013,
- Cztery pory baśni: Lato, 3 CD MP3, czyta: Wojciech Malajkat, Wydawnictwo Audio Liber, Warszawa 2013.
Wiersze w antologiach
W jego twórczości nie brakuje także utworów publikowanych w antologiach, co podkreśla jego szeroki zasięg i znaczenie w literaturze. Oto kilka wybranych antologii:
- Drugi Krakowski Almanach Młodych, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1980,
- Spalony raj, Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, Warszawa 1986,
- Autorów – sądzą ich dzieła…, z. 3, Wydawnictwo ZamKor, Kraków 2001,
- Zagłębie poetów, Wydawnictwo Gnome, Katowice 2002,
- Święty Mikołaj i przyjaciele, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2003,
- Mikołajowe bajeczki, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2005,
- Kraina wierszy, Wydawnictwo Wilga, Warszawa 2006,
- Pieśni i hymny Piwnicy pod Baranami, Polskie Wydawnictwo Muzyczne SA, Kraków 2006,
- Jama: wnętrza poezji, Krakowska Fundacja Literatury, Kraków 2015,
- Modlitewnik poetycki. Klęcznik ze słów, Wydawnictwo Fronda, Warszawa 2017,
- Wielka księga wesołych świąt, MAC Edukacja, Kielce 2018,
- Słowa, słowa ukryte [Pieśni Piwnicy pod Baranami], Wydawnictwo Fagus, Szczecin 2018.
Utwory w podręcznikach
Dulemba jest także autorem utworów znajduje się w różnych podręcznikach, co czyni go osobą wpływową w kadrach edukacyjnych:
- Internet, grafika, algorytmy. Ćwiczenia do informatyki dla klas I–III gimnazjum, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2001,
- Razem w szkole, kl. I–III, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2009,
- Nasze „Razem w szkole”, kl. I-III, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2014,
- Elementarz XXI wieku. Książka Nauczyciela, kl. III, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2014,
- Szkolni przyjaciele. Poradnik nauczyciela. Edukacja wczesnoszkolna, kl. II, cz. 4, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018,
- Gra w kolory. Podręcznik, kl. III, cz. 2, Wydawnictwo Juka-91, Warszawa 2019,
- Elementarz odkrywców. Książka Nauczyciela, kl. III, cz. 1– 2, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2019,
- Ciekawa zabawa 5-latki. Książka Nauczyciela, cz. 2, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2021,
- Drużyna marzeń. Trzylatek. Przewodnik metodyczny, cz. 1, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2022,
- Drużyna marzeń. Pięciolatek. Przewodnik metodyczny, cz. 1, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2022,
- Drużyna marzeń. Sześciolatek. Przewodnik metodyczny, cz. 1, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2022.
Premiery teatralne
Premiery teatralne, w których Dulemba brał udział, dowodzą jego wszechstronności i talentu:
- Lustro, FAMA, Świnoujście 1984 [Trójząb Neptuna – Nagroda Główna Festiwalu] – reżyseria Jerzy Zoń.
Ważniejsze widowiska telewizyjne
Jego twórczość można było zobaczyć również w telewizji, co wzbogaca jego osiągnięcia artystyczne. Oto niektóre z widowisk:
- Spadkobiercy [dramat poetycki] – reżyseria Andrzej Maj, I pr. TVP, 1990,
- Umieraj, Bośnio [plakat filmowy] – reżyseria Jacek Knopp, I pr. TVP, 1995,
- Święty grzech [dramat] – reżyseria Bogdan Tosza, II pr. TVP, 2001.
Słuchowiska radiowe
Dulemba ma również na koncie wiele słuchowisk radiowych, które zdobią jego dorobek artystyczny:
- Trzy proste równoległe, IV pr. PR, 1978,
- Galeria snu, II pr. PR, 1985,
- Na drugim brzegu piasku, II pr. PR, 1986,
- Krzyż, II pr. PR, 1987,
- Ptaki Zapomnianej Pieśni, II pr. PR, 1992,
- Martwe motyle, II pr. PR, 1993,
- Fotoplastikon ’90, II pr. PR, 1993,
- Do lustra, II pr. PR, 1994.
Reżyserem wszystkich wymienionych słuchowisk była Romana Bobrowska.
Dyskografia
Na polu muzycznym Dulemba również ma bogaty dorobek w formie dyskografii:
- 1996 – Koncert 40-lecia Kabaretu „Piwnica pod Baranami” (CD), tekst utworu Czas,
- 1997 – Łada Marija Gorpienko, Cudownie jest (CD), tekst utworu Psalm poranny,
- 1997 – Radio Kraków, Głosy poetów (CD), wiersz Hosanna,
- 1999 – Anna Szałapak, Anna Szałapak w Trójce, czyli z czego składa się świat (CD), tekst utworu Tchnienie / Psalm poranny,
- 2000 – Beata Rybotycka, Beata Rybotycka śpiewa pieśni Jana Kantego Pawluśkiewicza (CD), teksty utworów Psalm poranny, Zbudzisz się przy mnie / Czas,
- 2000 – Piwnica pod Baranami (CD), Przychodzimy, odchodzimy. Złota kolekcja, tekst utworu Czas,
- 2001 – Piwnica pod Baranami (CD 6), Ta nasza młodość, tekst utworu Czas,
- 2003 – Skarżyckie kolędowanie, Agnieszka Chrzanowska, tekst utworu Miriam,
- 2003 – Tarnowski Teatr im. L. Solskiego, Nazywam się Pinokio (CD), tekst utworu Pokuta Pinokia, wykonanie: Marcin Łabno, muzyka: Ewa Kornecka,
- 2005 – Agnieszka Chrzanowska, Tylko dla kobiet (CD), tekst utworu Hosanna,
- 2007 – Krakowscy artyści dla Krakowa (CD), tekst utworu Zbudzisz się przy mnie / Czas,
- 2013 – Agnieszka Chrzanowska, Piosenki do mężczyzny (CD), tekst utworu Na rozstaju chmur,
- 2016 – Agnieszka Chrzanowska, Dom na skale (CD), tekst utworu Hosanna,
- 2016 – Skaldowie, Jest tylko dziś (CD), tekst utworu Wiem, że gdzieś jesteś.
Nagrody i odznaczenia
Włodzimierz Dulemba otrzymał w ciągu swojej kariery szereg prestiżowych nagród oraz odznaczeń, które podkreślają jego wkład w kulturę i sztukę. W 2021 roku uhonorowano go Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, co stanowi jedno z ważniejszych wyróżnień w dziedzinie kultury. Rok 2024 przyniósł mu natomiast Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, który jest jednym z najwyższych odznaczeń państwowych w Polsce.
Przypisy
- MKiDN - Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis [online] [dostęp 25.05.2021 r.]
- a b Włodzimierz Dulemba | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 25.05.2021 r.]
- Janusz R.J.R. Kowalczyk, Włodzimierz Dulemba, „Post i moderna”, „Culture.pl”, 01.02.2017 r. [dostęp 17.04.2017 r.]
- Wydawnictwo Fronda [online] [dostęp 12.11.2017 r.]
- Zestaw 12w1 cztery pory baśni, „Audio Liber”, www.audio-liber.com.pl [dostęp 13.01.2017 r.]
- Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział Kraków [online], www.sppkrakow.pl, 05.01.2017 r.
- Wydawnictwo Jedność [online].
- fajna ksiazka [online].
- Wydawnictwo Jedność [online].
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Anna Śledziewska | Zbigniew Milewski (poeta) | Marian Porębski | Jadwiga Maziarska | January Krawczyk | Arkadiusz Pałasiński | Sala Kirschner | Jacek Mierzejewski | Małgorzata Dajewska | Ola Trzaska | Maria Modzelewska | Bogna Krasnodębska-Gardowska | Romuald Pawlak | Agnieszka Chrzanowska | Witold Frydrych | Elżbieta Kuraj | Sławomir Matusz | Maciej Stobierski | Jacek Cygan | Zbigniew MoskalOceń: Włodzimierz Dulemba