Jan Przemsza-Zieliński


Jan Przemsza-Zieliński to postać o niebagatelnym wkładzie w historię i kulturę regionu Zagłębia Dąbrowskiego. Urodził się 28 maja 1935 roku w Sosnowcu, gdzie rozpoczęła się jego bogata droga zawodowa i naukowa.

W ciągu swojego życia, zmarł 17 maja 1999 roku, Przemsza-Zieliński był nie tylko historikiem, ale także regionalistą, który szczegółowo badał dzieje swojego rodzinnego regionu.

Oprócz działalności naukowej, angażował się w pracę dziennikarską oraz działalność polityczną, co czyni go postacią wieloaspektową i ważną dla lokalnej społeczności.

Życiorys

Jan Przemsza-Zieliński to postać znana z różnorodnej działalności publicznej i medialnej. W 1956 roku z sukcesem ukończył studia na Wydziale Filologii Polskiej w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach. Już w czasach studiów pełnił funkcję redaktora gazety studenckiej „Młody nauczyciel”, która była wydawana w ramach tej uczelni w latach 1954-1956.

Po ukończeniu studiów, rozpoczął pracę jako nauczyciel w Liceum Ogólnokształcącym imienia Emilii Plater w Sosnowcu, gdzie uczył w okresie od 1956 do 1957 roku. Następnie związany był z dziennikarstwem, pełniąc rolę redaktora działu kulturalnego w „Wiadomościach Zagłębia” od 1956 do 1962 roku. W 1986 r. uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych.

Jan Zieliński był również aktywnie zaangażowany w działalność partyjną. Należał do Związku Młodzieży Polskiej w latach 1948-1956 oraz do Związku Młodzieży Socjalistycznej w okresie 1957-1962. Od 1958 roku był partyjnym członkiem PZPR. W 1962 roku rozpoczął pracę polityczną w Komitecie Wojewódzkim PZPR w Katowicach, gdzie pełnił funkcję instruktora, a w latach 1962-1968 asystenta I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego Edwarda Gierka.

W latach 1968-1970 pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego do spraw artystycznych w Ośrodku TV Katowice. Następnie, w latach 1970-1980, był redaktorem naczelnym „Wiadomości Zagłębia”, a od 1980 do 1981 roku pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego oraz redaktora naczelnego „Trybuny Robotniczej”. W latach 1981-1982 był I sekretarzem Komitetu Miejskiego PZPR w Sosnowcu, a potem sekretarzem do spraw ideologicznych Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Katowicach od 1982 do 1989 roku.

W 1981 roku uczestniczył w IX Nadzwyczajnym Zjeździe PZPR, a także był członkiem Egzekutywy KW PZPR w Katowicach w latach 1980-1986 oraz wiceprzewodniczącym Wojewódzkiej Rady Narodowej w latach 1988-1990. W tym samym czasie, od 1981 roku, działał także w Radzie Nadzorczej Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”. Po rozwiązaniu PZPR w styczniu 1990 roku, stanął na czele Grupy Inicjatywnej Związku Komunistów Polskich „Proletariat”.

W latach 90-tych XX wieku, Jan Zieliński był inicjatorem powstania regionalistycznej oficyny „Sowa Press”, która wydawała czasopismo „Ekspres Zagłębiowski” oraz publikacje związane z historią i kulturą Zagłębia. Był także patronem sympozjów oraz Klubu Kronikarzy Zagłębia. W 1997 roku zdobył Nagrodę Miasta Sosnowca za swoją aktywność naukową i popularyzatorską.

W roku 2002, w plebiscycie „Sosnowiczanin 100-lecia”, Jan Zieliński zajął drugie miejsce. Po swojej śmierci został pochowany na cmentarzu prawosławnym w Sosnowcu.

Wybrane publikacje

Jan Przemsza-Zieliński to autor wielu znaczących publikacji, które w dużej mierze koncentrują się na historii Śląska oraz jego mieszkańcach. Jego prace są istotnym wkładem w dokumentowanie i upamiętnianie tego regionu.

  • Obrona Śląska i Zagłębia w kampanii wrześniowej 1939 r., 1964,
  • Sosnowiec 1972, Komitet Obchodów 70 lecia Miasta Sosnowca, Sosnowiec 1972,
  • Zagłębiowskie bataliony Obrony Narodowej w kampanii wrześniowej 1939 r. oraz Szlak bojowy 55 rezerwowej DP /w/ Encyklopedia Wiedzy o Zagłębiu Dąbrowskim (1975),
  • Wyprawa po złoto (współautor z A. Koniecznym), 1980,
  • Żołnierz nie odszedł bez walki, Katowice 1981 (310 ss.),
  • Pierwsze sto dni (współautor z A. Koniecznym), 1985,
  • Jan Kiepura – chłopak z Sosnowca, 1987,
  • Generał Jan Jagmin-Sadowski, Muzeum Śląskie, 1988,
  • Księga wrześniowej chwały pułków śląskich. T. I. Katowice: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1989. ISBN 83-03-02883-9. Brak numerów stron w książce,
  • Księga wrześniowej chwały pułków śląskich. T. II. Sosnowiec: Sosnowiecka oficyna wydawniczo-autorska „Sowa Press”, 1993. ISBN 83-85876-06-5,
  • Zagłębie w walce o niepodległość, Sosnowiecka Oficyna Wydawniczo – Autorska „SOWA PRESS”, Sosnowiec 1991,
  • Wrześniowa Księga Chwały Kawalerii Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1995. ISBN 83-11-08380-0. Brak numerów stron w książce,
  • Pół wieku muzyki – Kronika 50-lecia Państwowej Szkoły Muzycznej im. Jana Kiepury w Sosnowcu (1945 – 1995), Sosnowiecka Oficyna Wydawniczo – Autorska „SOWA PRESS”, Sosnowiec 1996,
  • Sosnowiec znany i nieznany, Sosnowiecka Oficyna Wydawniczo – Autorska „SOWA PRESS”, Sosnowiec 1997,
  • Bal w Savoyu, Sosnowiecka Oficyna Wydawniczo – Autorska „SOWA PRESS”, Sosnowiec 1999,
  • Chłopak z Sosnowca – Szkice do portretu Jana Kiepury, Sosnowiecka Oficyna Wydawniczo – Autorska „SOWA PRESS”, Sosnowiec 2002,
  • Sosnowiec, gawędy o rodzinnym mieście, Sosnowiecka Oficyna Wydawniczo – Autorska „SOWA PRESS”, Sosnowiec 2002.

Sztuki telewizyjne i radiowe

Jan Przemsza-Zieliński, uznawany za wybitnego twórcę, ma na swoim koncie wiele interesujących projektów telewizyjnych oraz radiowych. Jego dorobek artystyczny, obejmujący różnorodne formy sztuki, zasługuje na szczególną uwagę. Oto niektóre z jego kluczowych dzieł:

  • Nie wszyscy sobie jutro powiedzą dzień dobry (1967),
  • Romeo z Samary (1968, tv),
  • Nie będzie zwycięstwa generale (1969, tv),
  • Czarna dama z Deptford (1969, tv).

Odznaczenia

Jan Przemsza-Zieliński to postać, która zdobyła wiele zaszczytnych odznaczeń w Polsce, świadcząc o jego wyjątkowej działalności i zasługach.

  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Medal 30-lecia Polski Ludowej,
  • Medal 40-lecia Polski Ludowej.

Przypisy

  1. Paweł Majerski: Pisarze i badacze literatury w Zagłębiu Dąbrowskim. Sosnowiec: Miejska Biblioteka Publiczna im. Gustawa Daniłowskiego, 2002 r., s. 218.

Oceń: Jan Przemsza-Zieliński

Średnia ocena:4.45 Liczba ocen:19