Jan Przemsza-Zieliński to postać o niebagatelnym wkładzie w historię i kulturę regionu Zagłębia Dąbrowskiego. Urodził się 28 maja 1935 roku w Sosnowcu, gdzie rozpoczęła się jego bogata droga zawodowa i naukowa.
W ciągu swojego życia, zmarł 17 maja 1999 roku, Przemsza-Zieliński był nie tylko historikiem, ale także regionalistą, który szczegółowo badał dzieje swojego rodzinnego regionu.
Oprócz działalności naukowej, angażował się w pracę dziennikarską oraz działalność polityczną, co czyni go postacią wieloaspektową i ważną dla lokalnej społeczności.
Życiorys
Jan Przemsza-Zieliński to postać znana z różnorodnej działalności publicznej i medialnej. W 1956 roku z sukcesem ukończył studia na Wydziale Filologii Polskiej w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach. Już w czasach studiów pełnił funkcję redaktora gazety studenckiej „Młody nauczyciel”, która była wydawana w ramach tej uczelni w latach 1954-1956.
Po ukończeniu studiów, rozpoczął pracę jako nauczyciel w Liceum Ogólnokształcącym imienia Emilii Plater w Sosnowcu, gdzie uczył w okresie od 1956 do 1957 roku. Następnie związany był z dziennikarstwem, pełniąc rolę redaktora działu kulturalnego w „Wiadomościach Zagłębia” od 1956 do 1962 roku. W 1986 r. uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych.
Jan Zieliński był również aktywnie zaangażowany w działalność partyjną. Należał do Związku Młodzieży Polskiej w latach 1948-1956 oraz do Związku Młodzieży Socjalistycznej w okresie 1957-1962. Od 1958 roku był partyjnym członkiem PZPR. W 1962 roku rozpoczął pracę polityczną w Komitecie Wojewódzkim PZPR w Katowicach, gdzie pełnił funkcję instruktora, a w latach 1962-1968 asystenta I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego Edwarda Gierka.
W latach 1968-1970 pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego do spraw artystycznych w Ośrodku TV Katowice. Następnie, w latach 1970-1980, był redaktorem naczelnym „Wiadomości Zagłębia”, a od 1980 do 1981 roku pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego oraz redaktora naczelnego „Trybuny Robotniczej”. W latach 1981-1982 był I sekretarzem Komitetu Miejskiego PZPR w Sosnowcu, a potem sekretarzem do spraw ideologicznych Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Katowicach od 1982 do 1989 roku.
W 1981 roku uczestniczył w IX Nadzwyczajnym Zjeździe PZPR, a także był członkiem Egzekutywy KW PZPR w Katowicach w latach 1980-1986 oraz wiceprzewodniczącym Wojewódzkiej Rady Narodowej w latach 1988-1990. W tym samym czasie, od 1981 roku, działał także w Radzie Nadzorczej Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”. Po rozwiązaniu PZPR w styczniu 1990 roku, stanął na czele Grupy Inicjatywnej Związku Komunistów Polskich „Proletariat”.
W latach 90-tych XX wieku, Jan Zieliński był inicjatorem powstania regionalistycznej oficyny „Sowa Press”, która wydawała czasopismo „Ekspres Zagłębiowski” oraz publikacje związane z historią i kulturą Zagłębia. Był także patronem sympozjów oraz Klubu Kronikarzy Zagłębia. W 1997 roku zdobył Nagrodę Miasta Sosnowca za swoją aktywność naukową i popularyzatorską.
W roku 2002, w plebiscycie „Sosnowiczanin 100-lecia”, Jan Zieliński zajął drugie miejsce. Po swojej śmierci został pochowany na cmentarzu prawosławnym w Sosnowcu.
Wybrane publikacje
Jan Przemsza-Zieliński to autor wielu znaczących publikacji, które w dużej mierze koncentrują się na historii Śląska oraz jego mieszkańcach. Jego prace są istotnym wkładem w dokumentowanie i upamiętnianie tego regionu.
- Obrona Śląska i Zagłębia w kampanii wrześniowej 1939 r., 1964,
- Sosnowiec 1972, Komitet Obchodów 70 lecia Miasta Sosnowca, Sosnowiec 1972,
- Zagłębiowskie bataliony Obrony Narodowej w kampanii wrześniowej 1939 r. oraz Szlak bojowy 55 rezerwowej DP /w/ Encyklopedia Wiedzy o Zagłębiu Dąbrowskim (1975),
- Wyprawa po złoto (współautor z A. Koniecznym), 1980,
- Żołnierz nie odszedł bez walki, Katowice 1981 (310 ss.),
- Pierwsze sto dni (współautor z A. Koniecznym), 1985,
- Jan Kiepura – chłopak z Sosnowca, 1987,
- Generał Jan Jagmin-Sadowski, Muzeum Śląskie, 1988,
- Księga wrześniowej chwały pułków śląskich. T. I. Katowice: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1989. ISBN 83-03-02883-9. Brak numerów stron w książce,
- Księga wrześniowej chwały pułków śląskich. T. II. Sosnowiec: Sosnowiecka oficyna wydawniczo-autorska „Sowa Press”, 1993. ISBN 83-85876-06-5,
- Zagłębie w walce o niepodległość, Sosnowiecka Oficyna Wydawniczo – Autorska „SOWA PRESS”, Sosnowiec 1991,
- Wrześniowa Księga Chwały Kawalerii Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1995. ISBN 83-11-08380-0. Brak numerów stron w książce,
- Pół wieku muzyki – Kronika 50-lecia Państwowej Szkoły Muzycznej im. Jana Kiepury w Sosnowcu (1945 – 1995), Sosnowiecka Oficyna Wydawniczo – Autorska „SOWA PRESS”, Sosnowiec 1996,
- Sosnowiec znany i nieznany, Sosnowiecka Oficyna Wydawniczo – Autorska „SOWA PRESS”, Sosnowiec 1997,
- Bal w Savoyu, Sosnowiecka Oficyna Wydawniczo – Autorska „SOWA PRESS”, Sosnowiec 1999,
- Chłopak z Sosnowca – Szkice do portretu Jana Kiepury, Sosnowiecka Oficyna Wydawniczo – Autorska „SOWA PRESS”, Sosnowiec 2002,
- Sosnowiec, gawędy o rodzinnym mieście, Sosnowiecka Oficyna Wydawniczo – Autorska „SOWA PRESS”, Sosnowiec 2002.
Sztuki telewizyjne i radiowe
Jan Przemsza-Zieliński, uznawany za wybitnego twórcę, ma na swoim koncie wiele interesujących projektów telewizyjnych oraz radiowych. Jego dorobek artystyczny, obejmujący różnorodne formy sztuki, zasługuje na szczególną uwagę. Oto niektóre z jego kluczowych dzieł:
- Nie wszyscy sobie jutro powiedzą dzień dobry (1967),
- Romeo z Samary (1968, tv),
- Nie będzie zwycięstwa generale (1969, tv),
- Czarna dama z Deptford (1969, tv).
Odznaczenia
Jan Przemsza-Zieliński to postać, która zdobyła wiele zaszczytnych odznaczeń w Polsce, świadcząc o jego wyjątkowej działalności i zasługach.
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Medal 30-lecia Polski Ludowej,
- Medal 40-lecia Polski Ludowej.
Przypisy
- Paweł Majerski: Pisarze i badacze literatury w Zagłębiu Dąbrowskim. Sosnowiec: Miejska Biblioteka Publiczna im. Gustawa Daniłowskiego, 2002 r., s. 218.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Jacek Buchacz | Teodor Palimąka | Danuta Bartosiewicz | Elżbieta Pierzchała | Paweł Targosz | Jan Flak | Zdzisław Gorczyca | Bolesław Kongul | Kazimierz Reicher | Dobromiła Kulińska | Zdzisław Dorobisz | Antoni Karaś (dyplomata) | Janina Chmielowska | Jacek Majchrowski | Włodzimierz Kapczyński | Stanisław Kowalczyk (1910–1992) | Alicja Musiałowa | Wiesław Ociepka | Wilhelm Garncarczyk | Janusz ZiółkowskiOceń: Jan Przemsza-Zieliński