Witold Wandurski

W latach 1916–1919 Wandurski uczestniczył w studiach prawniczych w Rosji, gdzie rozpoczął swoją karierę edukacyjną jako wykładowca w Wolnej Wszechnicy Sztuki. W tym czasie pełnił także funkcję reżysera oraz kierownika amatorskiego teatru polskiego w Charkowie, przysparzając sobie uznania wśród lokalnej społeczności kulturalnej.

Po powrocie do Polski, Wandurski kontynuował swoją działalność w teatrze, obejmując posadę kierownika w Łodzi. Jego polityczne zacięcie skłoniło go także do zaangażowania w działalność Komunistycznej Partii Robotniczej Polski oraz do współpracy z różnymi pismami, w tym Nową Kulturą i Kulturą Robotniczą, będącą legalnym organem tejże partii.

Witold Wandurski był także jednym z założycieli dziennika Republika, a w roli redaktora prowadził miesięcznik Dźwignia. Jego bogaty dorobek literacki obejmował liczne dramaty i plakaty sceniczne, które do dziś pozostają w kręgu zainteresowań badaczy historii polskiego teatru.

W 1929 roku Wandurski postanowił emigrować do ZSRR, gdzie jego losy przyjęły dramatyczny obrót. Aresztowany 11 września 1933 roku, został oskarżony o „przygotowanie zbrojnego powstania, szpiegostwo i udział w organizacji kontrrewolucyjnej”. 9 marca 1934 roku, po procesie przed Kolegium OGPU, skazany na śmierć przez rozstrzelanie, a jego wyrok wykonano 1 czerwca 1934 roku. Miejsce jego wiecznego spoczynku znajduje się na Cmentarzu Wagańkowskim, a w 1956 roku zrehabilitowany został przez Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego ZSRR.

Witold Wandurski jest autorem m.in. takich dzieł jak Śmierć na gruszy, W hotelu „Imperializm”, Nowa scena robotnicza, oraz Wiersze i dramaty, które są świadectwem jego talentu oraz zaangażowania w sprawy społeczne i polityczne swojej epoki.