Zygmunt Woźniczka

---

Życiorys

Zygmunt Woźniczka był znakomitym przedstawicielem polskiej humanistyki, a jego życie oraz osiągnięcia akademickie zasługują na szczególną uwagę. Jako syn Zygmunta i Zofii, rozpoczął swoją edukacyjną drogę, kończąc studia na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego. W dniu 20 marca 1984 roku obronił pracę doktorską pod tytułem Ruch Obrońców Pokoju w Polsce 1948-1974. Nastoletnie kolejne kroki w karierze związane były z habilitacją, która miała miejsce 26 stycznia 2001 roku i była oparta na analizie pt. Trzecia wojna światowa w oczekiwaniach emigracji i podziemia w kraju w latach 1944-1953. 20 stycznia 2021 roku, z rąk akademickiego gremium, otrzymał tytuł profesora w dziedzinie nauk humanistycznych.

Prowadził wykłady oraz badania na stanowisku profesora w Katedrze Socjologii w Wyższej Szkole Humanistycznej w Katowicach, a także współpracował z Wyższą Szkołą Biznesu w Dąbrowie Górniczej, Instytutem Nauk o Kulturze na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Wyższą Szkołą Humanitas w Sosnowcu. Jego doświadczenie nauczycielskie oraz badawcze przyczyniło się do rozwoju i nauczania młodych pokoleń socjologów.

Zygmunt Woźniczka był także aktywnym członkiem życia akademickiego. Zasiadał w szeregach Komisji Historii Śląska przy Stacji Naukowej Polskiej Akademii Umiejętności w Katowicach. W swoim dorobku posiadał siedem publikacji książkowych oraz ponad 130 artykułów naukowych. Był Przewodniczącym Rady Muzeum Śląskiego w Katowicach oraz dyrektorem Instytutu Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego. W latach 1994–1999, jego praca zaznaczyła się w Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Katowicach.

Badania prowadzone przez Zygmunta Woźniczkę obejmowały takie tematy jak przesiedlenia ludności kresowej oraz wkład Kresowiaków w rozwój Śląska po II wojnie światowej. Dodatkowo, jego zainteresowania dotyczyły również podziemia niepodległościowego po 1945 roku oraz polskiej emigracji w Londynie. W latach 2021-2022 pełnił również funkcję członka Rady Naukowej Instytutu De Republica.

23 lutego 2022 roku, po długiej walce z chorobą nowotworową, zmarł. Uroczystości pogrzebowe miały miejsce 1 marca w katedrze katowickiej i przewodniczył im biskup Marek Szkudło. Pośmiertnie odznaczono go Złotym Krzyżem Zasługi oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na Starym Cmentarzu w Kazimierzu Górniczym w Sosnowcu.

Wybrane dzieła

Oto wybrane dzieła Zygmunta Woźniczki, które stanowią ważny wkład w badania nad historią Górnego Śląska oraz problematyką powojenną.

• Represje na Górnym Śląsku po 1945 roku, Katowice 2010,
• Katowice – Stalinogród – Katowice Z dziejów miasta 1948-1956, Katowice 2007,
• Katowice 1945–1950 Pierwsze powojenne lata polityka-społeczeństwo-kultura, Katowice 2004,
• Trzecia wojna światowa w oczekiwaniach emigracji i podziemia w kraju w latach 1944–1953, Katowice 1999,
• Z Górnego Śląska do sowieckich łagrów – wiosna 1945, Katowice 1996,
• Podziemie po 1945 na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim (zarys problemu), Katowice 1992,
• Dąbrowa Górnicza. Monografia, red. całości Arkadiusz Rybak, Andrzej J. Wójcik, Zygmunt Woźniczka,
• Obóz dwóch totalitaryzmów. Jaworzno 1943–1956. T 1, red. Kazimierz Miroszewski, Zygmunt Woźniczka, Jaworzno 2007,
• Śląska codzienność po drugiej wojnie światowej, Katowice 2006,
• Zakończenie wojny na Górnym Śląsku, Katowice 2006,
• Historia martyrologii więźniów obozów odosobnienia w Jaworznie 1939-1956, Kazimierz Miroszewski, Zygmunt Woźniczka, Jaworzno 2002.

Odznaczenia i nagrody

Wyróżnienia, które otrzymał Zygmunt Woźniczka, świadczą o jego ogromnym wkładzie w działalność społeczną oraz edukacyjną. Wśród przyznanych mu odznaczeń znajdują się:

• Złoty Krzyż Zasługi (2022),
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (2022),
• Złota odznaka Za Zasługi dla Śląskiej Chorągwi ZHP (2022),
• Nagroda im. Wojciecha Korfantego (2007),
• Medal „Pro Memoria”,
• Gwiazda Górnośląska (2021).

---

Oceń: Zygmunt Woźniczka

---