Stanisław Knothe, urodzony 2 lutego 1919 roku w Sosnowcu, był wybitnym inżynierem górnictwa oraz profesorem, którego wkład w dziedzinę górnictwa jest nieoceniony. Zmarł 31 grudnia 2015 roku w Krakowie, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo naukowe.
W trakcie swojej kariery, Knothe stał się specjalistą w zakresie górnictwa oraz autorytetem w badaniach nad ruchami górotworu i aerologią. Jego prace naukowe przyczyniły się do rozwoju teorii, która opisuje wpływ eksploatacji surowców na zachowanie się powierzchni terenu, co jest szczególnie istotne w kontekście bezpieczeństwa i stabilności terenów górniczych.
Stanisław Knothe był również uznawanym wykładowcą Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, gdzie przekazywał swoją wiedzę i doświadczenie młodszym pokoleniom inżynierów. Na dodatek, był byłym dziekanem Wydziału Górnictwa tej uczelni, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie w akademickim środowisku.
Warto także zaznaczyć, że Stanisław Knothe był członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk, a także aktywnym członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, co jeszcze bardziej podkreśla jego stałą działalność i zaangażowanie w rozwój nauki w Polsce.
Życiorys
Stanisław Knothe przyszedł na świat w rodzinie związanej z edukacją, jego ojcem był Bronisław, poseł na Sejm w latach 1922–1927, a matką Maria Łabędź. W latach swojej młodości uczęszczał do Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Sosnowcu, gdzie zdobywał wiedzę aż do 1934 roku. Następnie, w 1937 roku, zdał maturę w krakowskim V Państwowym Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczym im. Witkowskiego.
W obliczu wybuchu II wojny światowej w 1939 roku brał udział w kampanii wrześniowej, jednak został wzięty do niewoli w okolicach Annopola. Zdołał jednak uciec podczas transportu do obozu. Po tym wydarzeniu, aż do 1943 roku przebywał w miejscowości Ruszcza, a następnie ukrywał się, zmieniając miejsce zamieszkania. W tym czasie związał się z oddziałem partyzanckim Jędrusie, który działał na terenach ziemi kieleckiej oraz Podkarpacia.
W 1945 roku rozpoczął studia na wydziale górniczym Akademii Górniczej w Krakowie. Po ich zakończeniu w 1947 roku zdobył dyplom inżyniera górnika. Po ukończeniu nauki podjął pracę w kopalni „Biała Ropa” znajdującej się w Starej Wsi, gdzie zajmował się eksperymentalną eksploatacją ropy naftowej. Już w sierpniu 1947 roku awansował na stanowisko starszego asystenta w Katedrze Górnictwa i Przeróbki Mechanicznej Akademii Górniczej.
W 1951 roku obronił pracę doktorską, a zaledwie trzy lata później uzyskał habilitację. Od 1957 roku pracował na stanowisku docenta, a w 1958 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym. W 1975 roku zyskał tytuł profesora zwyczajnego. Razem z tymi awansami, pełnił dwukrotnie funkcję dziekana Wydziału Górniczego AGH w latach 1958–1960 oraz 1981–1984. W 1994 roku uczelnia ta odznaczyła go tytułem doktora honoris causa.
Oprócz kariery akademickiej, Stanisław Knothe pracował w Zakładzie Mechaniki Górotworu Polskiej Akademii Nauk w latach 1954–1972, który przekształcił się w Instytut Mechaniki Górotworu PAN od 1973 do 1989 roku. Tam kierował Pracownią Przemieszczeń Górotworu. W ciągu ponad trzydziestu lat, od 1968 do 2003 roku, redagował czasopismo „Archives of Mining Science”.
Knothe był także członkiem Polskiej Akademii Nauk, w 1976 roku uzyskał status członka korespondenta, a w 1989 roku został członkiem rzeczywistym. W latach 1981–1995 pełnił funkcję przewodniczącego Komitetu Górnictwa PAN, a od 2005 roku piastował tytuł przewodniczącego honorowego. Dodatkowo, był aktywnym członkiem Wydziału III Polskiej Akademii Umiejętności.
W swojej karierze zawodowej został uhonorowany Państwową Nagrodą Naukową w 1953 roku (zbiorową), a także nagrodami Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego – II stopnia w 1973 roku oraz I stopnia w 1985 roku. W 2004 roku otrzymał honorowy tytuł „Obywatel Miasta i Gminy Połaniec”.
Stanisław Knothe zmarł w Krakowie, a jego ostatni spoczynek znajduje się na cmentarzu Rakowickim, w kwaterze XVIII-zach. po prawej Ignacego Sygi.
Ordery i odznaczenia
Stanisław Knothe osiągnął wiele zaszczytnych tytułów i nagród za swoją działalność. W szczególności wyróżnia się jego wkład w rozwój społeczny i zawodowy, za co został odznaczony wieloma medalami i odznaczeniami.
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1986 roku,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany w 1975 roku,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany w 1969 roku,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej, który otrzymał 15 stycznia 1955 roku,
- Złota Odznaka honorowa „Zasłużony dla górnictwa PRL”,
- Srebrna Odznaka honorowa „Zasłużony dla górnictwa PRL”,
- Brązowa Odznaka honorowa „Zasłużony dla górnictwa PRL”,
- Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL”,
- Złota Odznaka „Za pracę społeczną dla m. Krakowa”.
Te wyróżnienia stanowią dowód na jego zaangażowanie oraz znaczenie w dziedzinie, w której działał.
Przypisy
- a b c d e f g Knothe Stanisław Marian [online], Giganci Nauki [dostęp 12.01.2024 r.]
- Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 12.01.2024 r.]
- KNOTHE, Stanisław [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN [dostęp 02.02.2023 r.]
- Nekrolog Stanisława Knothe w "Gazecie Wyborczej"
- Stanisław Knothe. Fundacja dla AGH. [dostęp 29.01.2013 r.]
- a b c Knothe, Stanisław. Polska Akademia Nauk. [dostęp 29.01.2013 r.]
- a b Honorowi Obywatele Miasta Połaniec (za: Kto jest kim w Polsce, wyd. Interpress, Warszawa 1984). Strona Zdzisława Owczarka. [dostęp 29.01.2013 r.]
- Prof. zw. dr hab. cz Stanisław Marian Knothe, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 07.05.2009 r.]
- M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 15.01.1955 r. Nr 0/165 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jan Nowakowski (historyk literatury) | Jerzy Lech Gębicki | Leszek Opalski | Wacław Chrzanowski | Andrzej Wieczorek (matematyk) | Janina Ujma | Alicja Dorabialska | Anna Skibińska | Witold Mańczak | Stanisław Witek (chemik) | Stanisław Turski | Adam Dziadek | Jan Kozicki | Zygmunt Woźniczka | Edmund Niemczyk | Leon Zygmunt Usarek | Lechosław Fularski | Kajetana Snopek | Lech Niemojewski | Lucjan KieszczyńskiOceń: Stanisław Knothe