Lech Niemojewski

Nauka i edukacja

Lech Niemojewski, urodzony 26 sierpnia 1894 roku w Sosnowcu, był wybitnym polskim architektem, który zyskał uznanie jako profesor na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Jego wkład w rozwój architektury w Polsce jest nieoceniony, co czyni go postacią czołową w swojej dziedzinie.

Lech był również synem znanego pisarza Andrzeja Niemojewskiego, co sugeruje, że miał artystyczne geny, które mogły wpłynąć na jego twórczość. W życiu osobistym, jego żoną była Jadwiga, córka Adama Dobrowolskiego oraz Stanisławy Dobrowolskiej (z d. Szczepankiewicz), co nawiązuje do jego korzeni i rodzinnych tradycji.

Jego życiorys, pełen sukcesów i pasji do architektury, zasługuje na głębsze zbadanie oraz docenienie w kontekście współczesnej architektury polskiej.

Życiorys

„Lech Niemojewski rozpoczął swoją edukację w V Gimnazjum w Warszawie. W 1912 roku zainicjował studia matematyczne w Towarzystwie Kursów Naukowych, a rok później zaczął studiować architekturę, najpierw we Lwowie, a potem na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W latach 1916-1922 kształcił się także w zakresie grafiki w Szkole Sztuk Pięknych.

Niemojewski brał aktywny udział w wojnie polsko-rosyjskiej, a swoje studia architektoniczne zakończył w 1922 roku. Po śmierci profesora Stanisława Noakowskiego w 1928 roku objął katedrę historii sztuki. W 1933 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego.

W 1926 roku zrealizował projekt willi w Wejherowie oraz zaprojektował kościół w Białymstoku, Instytut Propagandy Sztuki w Warszawie i willę profesora Tadeusza Pruszkowskiego w Kazimierzu Dolnym.

Był również odpowiedzialny za wnętrza statków pasażerskich MS Piłsudski i MS Batory, a także projektował zabudowy dworcowe stacji Piekary Śląskie Szarlej. Wykładał technikę oraz sztukę budowy miast w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie, koncentrując się na temacie organizacji społecznych w samorządzie. W 1937 roku pełnił rolę komisarza polskiego pawilonu na Wystawie Światowej w Paryżu.

W 1938 roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim Legii Honorowej. Podczas walk o stolicę we wrześniu 1939 roku był komendantem Straży Obywatelskiej na Mokotowie. Po wybuchu II wojny światowej wykładał na tajnym Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej oraz zasiadał w Komisji Rzeczoznawców Urbanistycznych.

We wrześniu 1944 roku jego dom na Saskiej Kępie został trafiony niemieckim pociskiem. Dzięki pomocy prezydenta miasta Mariana Spychalskiego, Niemojewski z żoną udał się do Lublina. Tam zaangażował się w działania organizowane przez PKWN, współpracując przy tworzeniu Politechniki Warszawskiej oraz obejmując przewodnictwo w SARP, który został reaktywowany w Lublinie.

W we wrześniu 1945 roku objął katedrę Historii Sztuki i Architektury Średniowiecznej na Wydziale Architektury w Warszawie. W 1947 roku przekazał pałacowi Na Wyspie kilka sztuk mebli, które jego pradziad Józef Niemojewski zakupił w 1807 roku od siostry Stanisława Augusta Poniatowskiego. Niemojewski pełnił również funkcję dziekana Wydziału Architektury, ale w 1952 roku stracił tę pozycję. Powodem nagonki na niego była jego książka „Uczniowie Cieśli”, która rzekomo była niezgodna z obowiązującą ideologią.

Pochowany został na cmentarzu Powązkowskim (kwatera T-4-5/6). Materiały archiwalne dotyczące Lecha Niemojewskiego znajdują się w PAN Archiwum w Warszawie pod sygnaturą III-67.

Dzieła o architekturze

Oto lista ważnych publikacji Lecha Niemojewskiego, które w znaczący sposób przyczyniły się do zrozumienia architektury oraz jej różnorodnych aspektów.

  • Lech Niemojewski: Konstruktywizm w architekturze. Trzaska, Evert i Michalski, Warszawa 1933,
  • Lech Niemojewski: Siedem Cudów Świata. wyd. 1 – 1938, wyd. 2 – Ex Libris, Warszawa 1948,
  • Lech Niemojewski: Uczniowie Cieśli. Rozważania nad zawodem architekta. Trzaska, Evert i Michalski, Warszawa 1948.

Przypisy

  1. Grzegorz Piątek: Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944−1949. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B, 2020, s. 84. ISBN 978-83-280-3725-0.
  2. Grzegorz Piątek: Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944−1949. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B, 2020, s. 77. ISBN 978-83-280-3725-0.
  3. Spis inwentarzy, Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie, [dostęp 23.02.2024 r.]
  4. Cmentarz Stare Powązki: Adam Doliwa Dobrowolski, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 31.01.2020 r.]
  5. Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie kalendarz ilustrowany 1959”, s. 39, 1958. Wydawnictwo Tygodnika Ilustrowanego „Stolica”.
  6. Olgierd Czerner, Listy do redakcji, w: Spotkania z Zabytkami, nr 1/1983, s. 77-78, ISSN 0137-222X
  7. Wolna Wszechnica Polska. W: Szkoły wyższe Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: 1930, s. 313.

Oceń: Lech Niemojewski

★★★★★
Średnia ocena:4.76 Liczba ocen:24