Czesław Eugeniusz Kupisiewicz to postać, która na stałe wpisała się w historię polskiej pedagogiki oraz humanistyki. Urodził się 13 lipca 1924 roku w Sosnowcu, a zmarł 5 listopada 2015 roku w Warszawie. Był nie tylko uznawanym specjalistą w swojej dziedzinie, ale także profesorem nauk humanistycznych oraz nauczycielem akademickim.
W swojej karierze pełnił różne ważne funkcje, w tym rolę prorektora Uniwersytetu Warszawskiego oraz dziekana Wydziału Psychologii i Pedagogiki tej prestiżowej uczelni. Jego wszechstronne zainteresowania obejmowały kwestie dydaktyki ogólnej, a także historię wychowania oraz myśli pedagogicznej, co czyniło go ekspertem na wielu płaszczyznach.
Wśród jego osiągnięć należy również wymienić fakt, że był członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk. Jako autor jednego z najpopularniejszych podręczników do dydaktyki w Polsce, przyczynił się do kształtowania wiedzy i praktyki pedagogicznej w kraju.
Edukacja i praca zawodowa
W młodości Czesław Kupisiewicz uczęszczał do Gimnazjum im. Stanisława Staszica, jednak z powodu wybuchu wojny nie dokończył nauki w tej instytucji. Jego dalsze kształcenie odbywało się na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie w 1951 roku zdobył tytuł magistra pedagogiki. Uczelnia ta odegrała kluczową rolę w jego życiu zawodowym, związaną z nią przez większość kariery.
W 1952 roku dołączył do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). Po ukończeniu studiów, obronił doktorat na Uniwersytecie Warszawskim w 1959 roku, a dekadę później, w 1969 roku, otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych. W okresie od 1965 do 1969 roku pełnił funkcję wicedyrektora ds. badań w Instytucie Badań Pedagogicznych, instytucji o dużym znaczeniu w zakresie nauk pedagogicznych.
Rok 1969 był również przełomowy, gdyż został powołany na stanowisko prorektora Uniwersytetu Warszawskiego, które sprawował przez dwa lata. W latach 1970-1973 pełnił rolę wiceprzewodniczącego w Komisji Ekspertów, odpowiedzialnej za Warszawski Raport o Stanie Oświaty w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Od 1973 roku przez sześć lat działał jako dziekan Wydziału Psychologii i Pedagogiki na Uniwersytecie Warszawskim.
W 1976 roku Kupisiewicz uzyskał tytuł członka korespondenta Polskiej Akademii Nauk, a dziesięć lat później, w 1986 roku, został jej członkiem rzeczywistym. Od 1978 do 1984 roku pełnił rolę redaktora naczelnego „Rocznika Pedagogicznego”, a następnie przez siedem lat, aż do 1991 roku, redagował „Kwartalnik Pedagogiczny”. W 1994 roku przeszedł na emeryturę, zostając profesorem emerytowanym na Uniwersytecie Warszawskim, jednak nie zaprzestał działalności naukowej.
W latach 1990–2007 był aktywnym członkiem Komitetu Prognoz „Polska 2000 Plus” przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk. Pełnił także funkcję przewodniczącego Rady Naukowej Stowarzyszenia Oświatowców Polskich w latach 1998-2000. W czasie swojej kariery dydaktycznej, Czesław Kupisiewicz wypromował 26 doktorów nauk humanistycznych, co świadczy o jego wpływie na rozwój młodych naukowców i pedagogów.
Obok swoich licznych obowiązków kierowniczych na Uniwersytecie Warszawskim i w instytucjach naukowych, był także członkiem wielu organizacji dydaktycznych oraz naukowych. Jego działalność obejmowała między innymi członkostwo w Międzynarodowym Stowarzyszeniu Nauk o Wychowaniu (IAES), Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów, a także pełnił rolę eksperta UNESCO w dziedzinie szkolnictwa wyższego.
Publikacje i dorobek naukowy
Czesław Kupisiewicz był niezwykle płodnym autorem w dziedzinie dydaktyki oraz pedagogiki, mając na swoim koncie wiele wartościowych publikacji. Jego dorobek obejmuje 27 tomów publikacji zwartych, z czego 7 z nich przetłumaczono na inne języki, co świadczy o jego międzynarodowym wpływie.
Warto również zauważyć, że był redaktorem naukowym 10 dzieł zbiorowych, co podkreśla jego zaangażowanie w rozwój nauk pedagogicznych. Wśród najważniejszych pozycji w jego bibliografii można wyróżnić:
- osiemnastokrotnie wydawane Podstawy dydaktyki (1978),
- pięciokrotnie wydawane Nauczanie programowane (1964),
- oraz Dydaktyka. Podręcznik akademicki, która ukazała się w 2012 roku.
Oprócz tych kluczowych prac, jego dorobek naukowy wzbogacają także inne istotne publikacje, takie jak:
- Niepowodzenia dydaktyczne. Przyczyny i niektóre środki zaradcze (1966),
- Paradygmaty i wizje reform oświatowych (1985),
- Szkolnictwo w procesie przebudowy (1996),
- Dydaktyka ogólna (2000),
- Szkoła w XX wieku (2006),
- Szkice z dziejów dydaktyki (2010),
- i inne.
Nagrody i odznaczenia
„Czesław Kupisiewicz przez swoje wyjątkowe osiągnięcia w obszarze nauki, dydaktyki oraz działalności organizacyjnej zyskał wiele prestiżowych nagród. Wśród nich znalazły się między innymi nagrody Ministra Nauki, które otrzymał pięciokrotnie, w tym nagród I stopnia, oraz uznanie ze strony rektora Uniwersytetu Warszawskiego.
Na jego dorobek składają się także liczne odznaczenia państwowe. W 1953 roku został uhonorowany Srebrnym Krzyżem Zasługi, a w 1963 roku otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. W 1979 roku wyróżniono go Krzyżem Komandorskim tego samego orderu. W 1983 roku zdobył Odznakę Zasłużony Nauczyciel PRL.
Dodatkowo w 2005 roku przyznano mu medal Akademii Nauk Pedagogicznych Ukrainy „Za wybitne osiągnięcia naukowe”, a ten sam rok przyniósł mu tytuł „Nauczyciela nauczycieli” nadany przez Ministerstwo Oświaty i Wychowania oraz „Głos Nauczycielski”.
W maju 2013 roku Kupisiewicz został uhonorowany doktoratem honoris causa przez Akademię Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, co stanowi dowód jego znaczącego wkładu w edukację i naukę. W 2009 roku na jego cześć została przyznana odznaka „Zasłużony dla Miasta Sosnowca”.
Życie prywatne
Czesław Kupisiewicz był synem Franciszka oraz Konstancji. 13 listopada 2015 roku został pochowany na cmentarzu komunalnym Północnym w Warszawie (Wólka Weglowa).
Przypisy
- KUPISIEWICZ, Czesław Eugeniusz [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN [dostęp 03.02.2023 r.]
- Lista osób wyróżnionych odznaką "Zasłużony dla Miasta Sosnowca" [online], archive.vn, 12.09.2012 r. [dostęp 31.10.2024 r.]
- Zmarł Prof. Dr Hab. Czesław Kupisiewicz. pedagogika.chat.edu.pl. [dostęp 07.11.2015 r.]
- a b Zmarł klasyk polskiej pedagogiki - prof.dr hab. Czesław Kupisiewicz dr h.c.. sliwerski-pedagog.blogspot.com. [dostęp 07.11.2015 r.]
- Rejestr Spadkowy PL: wyszukiwanie wpisu [online], rejestry-notarialne.pl [dostęp 17.12.2022 r.]
- Prof. zw. dr hab. cz Czesław Kupisiewicz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 19.01.2013 r.]
- Nowość Impulsu: „Dydaktyka” prof. Kupisiewicza”. ksiazka.net.pl. [dostęp 19.01.2013 r.]
- Dzieje Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego. Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego. [dostęp 19.01.2013 r.]
- KUPISIEWICZ, Czesław Eugeniusz. Polska Akademia Nauk. [dostęp 19.01.2013 r.]
- Zasłużony dla Miasta Sosnowca. sosnowiec.info.pl, 04.06.2009 r. [dostęp 19.01.2013 r.]
- Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984 r., s. 497–498.
- Czesław Kupisiewicz. nekrologi.wyborcza.pl. [dostęp 30.11.2015 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jan Juda | Irena Lewińska | Natan Balzam | Aleksander Wojciechowski (historyk sztuki) | Witold Jakóbczyk | Arkadiusz Rybak | Janusz Marzec | Krzysztof Uniłowski | Tomasz Wasilkowski | Irena Posselt | Sławomir Nowak (matematyk) | Władysław Szafer | Włodzimierz Ostrowski | Andrzej Fabrycy | Stanisław Jędrzejek | Zdzisław Zwoźniak | Janusz Degler | Jerzy Kram | Bogdan Suchodolski | Lucjan KrawiecOceń: Czesław Kupisiewicz