Włodzimierz Stanisław Ostrowski, urodzony 21 października 1925 roku w Sosnowcu, był wybitnym przedstawicielem polskiej nauki. Jego działalność naukowa miała znaczący wpływ na rozwój medycyny w Polsce oraz na świecie.
Profesor Ostrowski zmarł 24 lutego 2019 roku w Krakowie, pozostawiając po sobie nie tylko bogaty dorobek badawczy, ale także liczne osiągnięcia w dziedzinie biochemii, co solidnie ugruntowało jego pozycję wśród czołowych ekspertów w tej dziedzinie.
Życiorys
W 1951 roku Włodzimierz Ostrowski ukończył studia medyczne na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Jeszcze zanim zdobył dyplom w 1948 roku, rozpoczął pracę na stanowisku młodszego asystenta w Zakładzie Biochemii, który obecnie nosi nazwę Katedra Biochemii Lekarskiej, pod kierunkiem profesora Bolesława Skarżyńskiego. W 1958 roku uzyskał tytuł doktora nauk medycznych w dziedzinie biochemii.
Po śmierci profesora Skarżyńskiego w 1963 roku Włodzimierz Ostrowski objął kierownictwo Katedry Chemii Fizjologicznej w Akademii Medycznej im. Mikołaja Kopernika. W 1972 roku katedra została przekształcona w Instytut Biochemii Lekarskiej, którym kierował aż do 1996 roku, kiedy to przeszedł na emeryturę. Tytuł profesora zwyczajnego uzyskał w 1979 roku.
W latach 1962–1963 oraz 1968–1969 pełnił funkcję Prodziekana, a następnie w latach 1969–1970 i 1971–1972 pełnił obowiązki Dziekana Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej im. Mikołaja Kopernika w Krakowie.
Działalność naukowa
Profesor prowadził badania głównie w obszarze analizy struktury oraz funkcji białek, a także biochemii enzymatycznych białek, koncentrując się na witaminach z grupy B, szczególnie B2 i B12 oraz ich interakcjach z białkami.
Jednym z jego znaczących osiągnięć było opracowanie oraz wprowadzenie do praktyki klinicznej metody elektroforetycznego rozdziału białek surowicy krwi. Dzięki temu badanie składu białkowego stało się bardziej precyzyjne i efektywne.
W ramach swoich badań, udało mu się wyizolować rybonukleazę w stanie czystym z komórek samożywnych bakterii siarkowych Thiobacillus thioparus, a także rybonukleazę P z prostaty ludzkiej oraz fosfodiesterazę z jadu węża. Te izolacje białkowe umożliwiły dalsze badania nad ich właściwościami i potencjalnym zastosowaniem.
Szczególnym obiektem zainteresowania profesora była fosfataza kwaśna stercza ludzkiego, której fizykochemiczne oraz katalityczne właściwości były przedmiotem szczegółowych analiz. Oprócz tego, profesor opracował także test immunohistochemiczny, który służy do wykrywania nowotworów prostaty, stając się cennym narzędziem w diagnostyce onkologicznej.
Publikacje
Włodzimierz Ostrowski to postać, która znacząco przyczyniła się do rozwoju nauk przyrodniczych. Jest autorem lub współautorem ponad 200 prac doświadczalnych, monografii oraz artykułów przeglądowych. Poniżej przedstawione są niektóre z jego istotnych publikacji:
- 1970 rok – Elektroforeza w badaniach biochemicznych i klinicznych,
- 1998 rok – Ludzie i idee w biochemii.
Działalność w instytucjach naukowych
W latach 1973–2006 profesor Włodzimierz Ostrowski przedstawił swoją aktywną obecność w Polskiej Akademii Nauk, wyrażając swoje zaangażowanie w rozwój nauki w Polsce. W 1973 roku został wybrany członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, co stanowiło istotny krok w jego karierze. Kolejnym ważnym momentem było przyjęcie go w 1981 roku do grona członków rzeczywistych PAN, co świadczy o jego znaczącym wkładzie w działalność akademicką.
Pełniąc rolę wiceprezesa Polskiej Akademii Nauk w latach 1996–2002, Ostrowski miał możliwość wpływania na kształtowanie strategii i działań instytucji. Dodatkowo, jego członkostwo w Prezydium PAN w latach 1975–1995 oraz 2003–2006 również podkreśla jego aktywność oraz dedykację dla tej instytucji.
W latach 1981–1983 oraz 1990–1995 pełnił funkcję sekretarza Oddziału PAN w Krakowie. Ponadto, od 1984 do 1989 roku był zastępcą przewodniczącego Oddziału. W latach 1996–1998 zyskał tytuł przewodniczącego tegoż Oddziału, a w latach 1999–2002 był jego prezesem, co świadczy o jego zaangażowaniu w działalność naukową na lokalnym poziomie.
W 1989 roku profesor Ostrowski został członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, gdzie odgrywał kluczową rolę jako Przewodniczący Wydziału Lekarskiego w latach 1992–2006. Jego członkostwo w tej prestiżowej organizacji potwierdza jego znaczenie w dziedzinie medycyny i nauk pokrewnych.
Dodatkowo, w 1989 roku uzyskał tytuł Członka Honorowego Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, co wskazuje na jego osiągnięcia i uznanie w tej dziedzinie. Był również aktywnym członkiem Warszawskiego Towarzystwa Naukowego, co podkreśla jego wpływ na rozwój różnych dziedzin nauki w Polsce.
Odznaczenia
Profesor Włodzimierz Ostrowski był wysoko cenionym naukowcem, którego osiągnięcia zostały uhonorowane licznymi odznaczeniami. Wśród nich znalazły się: Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, a także Krzyż Komandorski i Krzyż Komandorski z Gwiazdą, który otrzymał w 1999 roku.
W 2005 roku, w uznaniu za ponad pięćdziesięcioletnią działalność w dziedzinie nauki oraz dydaktyki, otrzymał medal z okazji 600-lecia Odnowienia Akademii Krakowskiej. Jego wkład w rozwój polskiej nauki zasługuje na szczególne wyróżnienie, co podkreśla również tytuł doktora honoris causa przyznany przez Rosyjską Akademię Nauk.
Profesor Ostrowski zmarł 24 lutego 2019 roku, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Władysław Szafer | Sławomir Nowak (matematyk) | Czesław Kupisiewicz | Jan Juda | Irena Lewińska | Natan Balzam | Aleksander Wojciechowski (historyk sztuki) | Witold Jakóbczyk | Arkadiusz Rybak | Janusz Marzec | Andrzej Fabrycy | Stanisław Jędrzejek | Zdzisław Zwoźniak | Janusz Degler | Jerzy Kram | Bogdan Suchodolski | Lucjan Krawiec | Czesława Prywer | Zbigniew Białas | Michał ReicherOceń: Włodzimierz Ostrowski