Jerzy Stelak, znany pod pseudonimem „Kruk”, to postać historyczna, której życie jest związane z ważnymi wydarzeniami w Polsce. Przyszedł na świat 28 sierpnia 1914 roku w Sosnowcu, a jego losy przeszły do historii, zwłaszcza jako dowódca II Batalionu 3 Brygady Armii Ludowej imienia generała Józefa Bema.
Stelak zmarł prawdopodobnie 1 kwietnia 1997 roku, co sprawia, że jego biografia jest ważnym punktem odniesienia dla zrozumienia dziejów Polski w XX wieku.
Życiorys
Jerzy Stelak przyszedł na świat w wielodzietnej rodzinie robotniczej, jako syn Stanisława i Marii Stelaków. Po ukończeniu siedmiu klas szkoły powszechnej, zaangażował się w pracę, początkowo w Fabryce Mebli Giętych w Radomsku, gdzie zdobył swoje pierwsze zawodowe doświadczenia. Zatrudniony był również jako urzędnik w Zarządzie Miejskim w Radomsku. Wkrótce dołączył do Polskiej Partii Robotniczej, co świadczyło o jego zaawansowanej aktywności społecznej.
W czerwcu 1943 roku rozpoczął służbę w Gwardii Ludowej, a jego zaangażowanie szybko przekształciło się w dowodzenie II Batalionem 3 Brygady AL im. gen. Józefa Bema w Armii Ludowej. Jego kariera w strukturach bezpieczeństwa publicznego zaczęła się w marcu 1945, kiedy to objął stanowisko kierownika Miejskiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Łodzi. W czerwcu 1945 roku, jako major, został naczelnikiem Wydziału do Walki z Bandytyzmem w Wojewódzkim Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego w Łodzi, gdzie pracował aż do sierpnia 1945, kiedy to został zwolniony z tej posady.
Jerzy Stelak był nie tylko aktywnym uczestnikiem historii, ale również organizatorem Związku Byłych Uczestników Walk o Niepodległość i Demokrację w Łodzi, co czyniło go znaczącą postacią w środowisku lokalnym. Działał z polecenia Mieczysława Moczara, co wpłynęło na dalszy rozwój jego kariery.
Jego zasługi zostały docenione na wielu płaszczyznach. W 1946 roku odznaczono go orderem Virtuti Militari V klasy, dekadę później, w 1955 roku, otrzymał medal 10-lecia Polski Ludowej. W 1980 roku został uhonorowany Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, co stanowiło zwieńczenie jego kariery.
Po zakończeniu aktywnej służby, Jerzy Stelak spoczął na cmentarzu komunalnym Doły w Łodzi, zostawiając po sobie bogaty ślad w historii regionu.
Przypisy
- Cmentarz - strona główna [online], cmentarzekomunalne.lodz.systkom.pl [dostęp 02.11.2022 r.]
- Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 12.03.2022 r.]
- Wolters KluwerW.K., Odznaczenia za zasługi położone w walce z okupantem i udział w pracach konspiracyjnych w okresie okupacji. – M.P.1947.27.218 [online], OpenLEX [dostęp 12.03.2022 r.]
- JerzyJ. Bednarek JerzyJ., Sowiecka grupa dywersyjno–wywiadowcza „Arsenał” i jej działalność na ziemiach polskich (październik 1944–styczeń 1945), „Dzieje Najnowsze”, 48 (2), 2016, s. 75, DOI: 10.12775/dn.2016.2.04, ISSN 0419-8824 [dostęp 12.03.2022 r.]
- Uroczysty akt dekoracji zasłużonych łodzian, „Dziennik Popularny” (14 (9482)), bc.wbp.lodz.pl, 18.01.1980 r. [dostęp 08.11.2022 r.]
- Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 29.12.1955 r. Lista Osób Odznaczonych „Medalem 10-lecia Polski Ludowej”, 29.12.1955 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Kazimierz Jaklewicz (nawigator) | Edmund Koźbiał | Henryk Chaim Adler | Zdzisław Patoła | Marian Skibiński | Hugon Almstaedt | Mieczysław Janowski (żołnierz) | Władysław Jasiński (oficer artylerii) | Bolesław Brymora | Kazimierz Mastalerz | Tadeusz Stecki (kapitan) | Kazimierz Szwajcowski | Wacław Stacherski | Antoni Zieliński (marynarz) | Ryszard Kowalski (cichociemny) | Ludwik Sobieraj | Stanisław Kalabiński (1890–1941) | Jan Tomaszewski (ur. 1 czerwca 1894) | Julian Królikowski | Stanisław Józef MarkiewiczOceń: Jerzy Stelak