Wanda Telakowska, urodzona 20 kwietnia 1905 roku w Sosnowcu, to postać o znaczącym wkładzie w polskie życie artystyczne. Niestety, jej działalność zakończyła się 15 stycznia 1985 roku w Warszawie, gdzie na zawsze zapisała się w pamięci jako wyjątkowa artystka sztuk plastycznych.
Była nie tylko jednym z kluczowych twórców, ale także organizatorą polskiego wzornictwa przemysłowego, co miało ogromny wpływ na rozwój tej dziedziny w Polsce. Jej zaangażowanie i osiągnięcia w sztuce zaowocowały nadaniem jej tytułu profesora nadzwyczajnego, co potwierdza jej uznanie jako eksperta w tej materii.
Życiorys
Wanda Telakowska przyszedł na świat w rodzinie Edmunda i Marii ze Śniechowskich. Uczęszczała do warszawskiego gimnazjum im. Cecylii Plater-Zyberkówny, gdzie miała okazję uczyć się pod okiem Stanisława Noakowskiego. W roku 1923 ukończyła maturę i rozpoczęła studia w Szkole Sztuk Pięknych, zdobywając wiedzę z zakresu malarstwa i grafiki, a jej nauczycielem był m.in. prof. Edmund Bartłomiejczyk. Studia zakończyła w 1931 roku.
Edukacja artystyczna Telekowskiej zaowocowała licznymi sukcesami. W 1935 roku zdobyła złoty medal na prestiżowym konkursie we Florencji, a w 1937 roku otrzymała kolejny złoty medal na Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu. Artystka miała bliskie relacje z czołowymi pisarzami swojego czasu, takimi jak Jarosław Iwaszkiewicz, Antoni Słonimski oraz Irena Krzywicka.
W trakcie II wojny światowej Telakowska pracowała jako nauczycielka liternictwa oraz zajmowała się techniką reklamy w liceum handlowym im. Roeslerów. Po wojnie, wspólnie z Marią Skoczylas-Leszczyńską, odegrała kluczową rolę w organizacji Biura Nadzoru Estetyki Produkcji, które przekształciło się w październiku 1950 roku w Instytut Wzornictwa Przemysłowego, mający siedzibę w Warszawie przy ul. Świętojerskiej 3/5.
W wyniku zasług na rzecz instytucji, w 1957 roku, Centralna Komisja Kwalifikacyjna dla Pracowników Nauki przyznała Telakowskiej tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego. Niestety, 1 października 1968 roku została zmuszona do opuszczenia stanowiska dyrektora Instytutu, pozostając tym samym w instytucie na pozycji kierownika zespołów projektowych.
Choć w ostatnich latach życia Wanda Telakowska straciła wzrok, to nie poddała się. W 1978 roku zainicjowała przekazanie kolekcji wzorcowni IWP do Muzeum Narodowego w Warszawie. Artystka znalazła spoczynek na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 188-1-9). W 1977 roku, jej niezwykłe osiągnięcia zostały uhonorowane Nagrodą im. Oskara Kolberga.
Uwaga
Na zdjęciu, które zostało udostępnione przez Barbarę Vetulani, żonę Armanda Vetulaniego, możemy dostrzec wiele znanych postaci. Z lewej strony na liście wymienionych znajdują się:
- Armand Vetulani (historyk sztuki),
- Monika Moraczewska,
- Jerzy Szablowski (historyk sztuki),
- Jadwiga Mączewska (pisownia nieczytelna),
- Maciej Masłowski (historyk sztuki),
- Stanisław Furmanik (teoretyk literatury i krytyk literacki),
- Michalina Chełmońska-Szczepankowska (?),
- „Mirski”? (brak imienia),
- Jan Alfred Lauterbach (historyk sztuki i muzeolog),
- Tadeusz Mayzner (pedagog, kompozytor i dyrygent, popularyzator muzyki wśród dzieci i młodzieży),
- Anna Sosińska („Kropeczka”),
- Michał Rusinek (pisarz),
- Hanna Garlińska-Walicka-Zebmrzuska (córka Czesława Garlińskiego, założyciela znanego salonu sztuki w Warszawie, zamężna m.in. za Michałem Walickim),
- Halina Balińska-Tabęcka,
- Karol Wilhelm Henneberg,
- Jadwiga Przeworska,
- Kazimierz? – lub Stanisław Golachowski,
- Michał Gabriel Karski (tłumacz i poeta) – pierwszy z prawej.
Zdjęcie to przyciąga uwagę i przypomina o ważnych osobach ze świata sztuki i kultury, które miały znaczący wpływ na rozwój Warszawy i Polski.
Przypisy
- prof. Wanda Telakowska - laureat Nagrody Kolberga 1977 [online], www.nagrodakolberg.pl [dostęp 10.01.2024 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: EDMUND TELAKOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 24.05.2020 r.]
- Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 314–315. [dostęp 19.11.2021 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Ryszard Grzyb | Władysław Szpilman | Zdzisław Szostak | Stanisław Gadomski (1929–2013) | Konstanty Ćwierk | Bartłomiej Oleś | Jacek Rodek | Zdzisław Lachur | Anna Chojnacka | Bogusław Madey | Jadwiga Romańska | Marian Malina | Henryk Wójcik | Ola Trzaska | Małgorzata Dajewska | Jacek Mierzejewski | Sala Kirschner | Arkadiusz Pałasiński | January Krawczyk | Jadwiga MaziarskaOceń: Wanda Telakowska