Andrzej Juliusz Uthke, urodzony 7 lutego 1894 roku w Sosnowcu, a zmarły 16 października 1989 roku, był wybitnym pułkownikiem dyplomowanym artylerii Wojska Polskiego.
W swojej karierze wojskowej zdobył wiele zasług, w tym prestiżowy Order Virtuti Militari, który jest najwyższym odznaczeniem wojskowym w Polsce.
Życiorys
Andrzej Juliusz Uthke przyszedł na świat 7 lutego 1894 roku w Sosnowcu, w rodzinie, gdzie jego ojcem był Cezary Ludwik Uthke, profesor gimnazjum, a matką Maria z Nadratowskich. Po zakończeniu nauki w 1911 roku w Gimnazjum Realnym w Warszawie przy ulicy Złotej 51, podjął studia na Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.
1 grudnia 1914 roku jego życie przybrało nowy obrót, ponieważ został wcielony do armii rosyjskiej. Swoje szkolenie przechodził w Konstantynowskiej Szkole Artylerii w Petersburgu, gdzie kształcił się do 15 lipca 1915 roku, osiągając stopień podchorążego i później chorążego. Po ukończeniu nauki, trafił do zapasowego dywizjonu artylerii, gdzie służył na froncie zachodnim oraz w 78 Brygadzie Artylerii, awansując na podporucznika i porucznika.
W listopadzie 1917 roku Uthke wstąpił do formującego się II Korpusu Polskiego. Służył w 4 Brygadzie Artylerii od 1 listopada 1917 roku do 12 maja 1918 roku, kiedy to po bitwie pod Kaniowem został wzięty do niewoli, z której udało mu się uciec.
Po powrocie do służby trafił do Ośrodka Wyszkolenia Artylerii w Rembertowie, gdzie kontynuował naukę aż do 7 stycznia 1919 roku. Następnie, od 7 stycznia 1919 do 15 października 1921, był częścią 9 pułku artylerii polowej w Garwolinie, który 16 marca 1919 roku zmienił nazwę na 3 pułk artylerii polowej Legionów. Jako dowódca 3 baterii, która później została przekształcona w 7 baterię, walczył na froncie litewsko-białoruskim. Uczestniczył w działaniach w rejonie Wilna, Niemierza, Hrubieszowa i Brzostowic.
1 października 1920 roku został awansowany na kapitana, a już 15 października 1921 roku rozpoczął dowodzenie dywizjonem w 13 pułku artylerii polowej w Równem. W kolejnych latach, od 15 października 1921 do 1 września 1922, oraz do 15 stycznia 1923, dowodził dywizjonami w 23 pułku artylerii polowej w Katowicach i Będzinie, a spart Z dniem 1 sierpnia 1924 roku w 27 pułku artylerii polowej we Włodzimierzu Wołyńskim.
31 marca 1924 roku Andrzej Uthke uzyskał awans na majora, a w październiku został przydzielony do Departamentu III Ministerstwa Spraw Wojskowych. Od 2 listopada 1926 roku, po stażu liniowym, rozpoczął naukę w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Po ukończeniu kursu, 31 października 1928 roku, przeniesiono go na stanowisko dyrektora nauk w Centrum Wyszkolenia Artylerii w Toruniu, gdzie pozostawał aż do 31 marca 1932 roku.
24 grudnia 1929 roku awansował do stopnia podpułkownika, zaś od 1 kwietnia 1932 do 12 listopada 1935 roku był zastępcą dowódcy 20 pułku artylerii lekkiej w Baranowiczach. Następnie, 13 listopada 1935 roku, objął dowództwo 27 pułku artylerii lekkiej w Włodzimierzu Wołyńskim. Awans na pułkownika otrzymał 19 marca 1938 roku, po czym został skierowany na kurs wyższych dowódców artylerii.
W sierpniu 1939 roku Uthke został mianowany dowódcą artylerii dywizyjnej 27 Dywizji Piechoty, uczestnicząc w kampanii wrześniowej. Po nieudanej bitwie nad Bzurą w dniu 22 września 1939 roku, trafił do niewoli niemieckiej. W obozach jenieckich, takich jak Oflag II B Arnswalde oraz Oflag II D Gross Born, angażował się w działalność kulturalno-oświatową.
Po powrocie do Polski 13 lutego 1946 roku, Andrzej Uthke nie powrócił już do służby wojskowej. W latach 1946–1948 sprawował funkcję dyrektora administracyjno-handlowego w Myszkowskiej Fabryce Papieru. 1 grudnia 1946 roku został aresztowany i osadzony w katowickim więzieniu, gdzie przebywał do 1949 roku. Po wyjściu na wolność zajął się pracami fizycznymi, aż w 1952 roku znalazł zatrudnienie w Warszawskim Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego. Od 1960 roku aż do emerytury w październiku 1967 roku, pracował w Spółdzielni Mieszkaniowej „Mokotów”.
Zmarł 16 października 1989 roku i spoczął na Cmentarzu Parafialnym w Błoniu.
Ordery i odznaczenia
Andrzej Uthke był wybitnym przedstawicielem polskiej armii, który otrzymał liczne odznaczenia i ordery za swoją służbę oraz bohaterstwo.
- Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari, przyznany w 1972 roku,
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 273, nadany w 1921 roku,
- Krzyż Walecznych, przyznany w 1920 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi, który otrzymał 19 marca 1937 roku,
- Medal Niepodległości, nadany 3 maja 1932 roku,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, przyznany w 1928 roku,
- Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939”, nadany w 1983 roku,
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę, przyznany w 1938 roku,
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę, również w 1938 roku,
- Odznaka Pamiątkowa Wyższej Szkoły Wojennej,
- Odznaka Pamiątkowa 27 Pułku Artylerii Lekkiej,
- Odznaka Pamiątkowa 3 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów,
- Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej przyznany przez Łotwę w 1930 roku,
- Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée), nadany w 1925 roku.
Jego osiągnięcia są dowodem na odwagę i poświęcenie, które zasługują na szczególne uznanie.
Przypisy
- a b c d Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie [online], www.muzeumwp.pl [dostęp 12.04.2018 r.]
- M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- M.P. z 1932 r. nr 109, poz. 142 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- Dekret Wodza Naczelnego L. 2980 z 17.05.1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 21, poz. 820
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 05.11.1928 r., s. 365.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 111 z 19.10.1924 r., s. 619.
- Indeks Andrzeja Uthke numer 176.
- a b c d e Kolekcja VM ↓, s. 4.
- a b Kolekcja VM ↓, s. 1.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Ryszard Mańka (powstaniec śląski) | Wiesław Chrzanowski (1920–2011) | Rudolf Niemczyk | Zbigniew Piasecki (wojskowy) | Wincenty Bolesław Stawiarz | Stefan Eichler | Zygmunt Hempel | Zdzisław Czech | Jan Krzos | Henryk Woźniak (powstaniec warszawski) | Henryk Żmijewski | Kazimierz Mastalerz | Bolesław Brymora | Władysław Jasiński (oficer artylerii) | Mieczysław Janowski (żołnierz) | Hugon Almstaedt | Marian Skibiński | Zdzisław Patoła | Henryk Chaim Adler | Edmund KoźbiałOceń: Andrzej Uthke