Czesław Łapiński (wojskowy)

---

Życiorys

Czesław Łapiński był nie tylko żołnierzem, ale również postacią złożoną, której życie obfitowało w różnorodne wydarzenia. Urodził się i uczęszczał do Gimnazjum im. Króla Kazimierza Wielkiego w Olkuszu, które ukończył przed dalszą edukacją w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii. W 1936 roku uzyskał stopień podporucznika w Włodzimierzu Wołyńskim. Jego zaangażowanie w kampanii wrześniowej 1939 roku stało się zalążkiem kolejnych, złożonych losów wojskowego. W okresie okupacji, od jesieni 1939, stał się członkiem Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej (PLAN), a następnie związał się z wywiadem ZWZ-AK.

Jednakże, z badań przeprowadzonych przez Annę Mandrelę i Krzysztofa Trackiego wynika, że działania Łapińskiego w ZWZ-AK mogły maskować jego aktywność jako agenta Gestapo. Przez długi czas pracował jako krupier w kontrolowanym przez Niemców kasynie przy al. Szucha 29 w Warszawie, co dostarczało mu znacznych zysków. W trakcie powstania warszawskiego miał być dowódcą kompanii Armii Krajowej na Ochocie, jednak już drugiego dnia odznaczył się ranami w rękę. Podczas dalszej walki działał w partyzantce na Zamojszczyźnie, a w Armii Krajowej uzyskał stopień majora.

W 1945 roku Łapiński zdecydował się na ochotnicze wstąpienie do Ludowego Wojska Polskiego, gdzie skupił się na pracy w sądownictwie wojskowym, oskarżając w sprawach dotyczących dezercji oraz niewłaściwego obchodzenia się z bronią. Jego kariera prowadziła go między innymi do Białostocczyzny, gdzie pracował w Wydziale do Spraw Doraźnych Sądu Okręgowego, a następnie przeniesiono go najpierw do Łodzi, a potem do Warszawy, gdzie pełnił rolę szefa Prokuratur Wojskowych Rejonowych. W tej roli aktywnie uczestniczył w tzw. sądach doraźnych, które często kończyły się wyrokami śmierci.

Jednym z najważniejszych procesów, w którym brał udział, był proces dowódcy Konspiracyjnego Wojska Polskiego – kapitana Stanisława Sojczyńskiego ps. „Warszyc”. Oskarżony, a także pięciu jego podkomendnych, zostali rozstrzelani 17 lutego 1947 roku, tuż przed amnestią. W tym samym roku Łapiński przeszedł do Ministerstwa Obrony Narodowej, gdzie jako prokurator w Departamencie Służby Sprawiedliwości pełnił kluczowe funkcje. Prowadził m.in. wyjątkowy proces przeciwko grupie Witolda Pileckiego. W marcu 1948, na dwa dni przed zasądzeniem wyroku śmierci dla rotmistrza, został zwerbowany przez wojskową bezpiekę jako agent „Łukowski”, co wiązało się z jego mroczną przeszłością.

W 1950 roku Łapiński przeszedł do rezerwy, a następnie zaczął pracować jako adwokat i uzyskał uprawnienia do obrony przed sądami wojskowymi. W styczniu 2001 roku Instytut Pamięci Narodowej wszczął śledztwo w sprawie mordu sądowego, gromadząc 18 tomów akt oraz przesłuchując świadków, w tym wdowę po rotmistrzu Pileckim oraz Tadeusza Płużańskiego. W 2002 roku przygotowano akt oskarżenia, aczkolwiek nie doszło do wydania wyroku z powodu śmierci oskarżonego, który zmarł na chorobę nowotworową w Centrum Onkologii w Warszawie.

Ostatecznie, Czesław Łapiński znalazł swój ostatni spoczynek na wojskowych Powązkach, gdzie został pochowany w kwaterze A32-5-26.

---

Oceń: Czesław Łapiński (wojskowy)

---