Tadeusz Ciemochowski, urodzony 26 kwietnia 1895 roku w Sosnowcu, to postać, która zapisała się w historii Polski jako żołnierz Legionów Polskich. Jego życie, pełne zaangażowania i poświęcenia, zakończyło się tragicznie 10 września 1920 roku, kiedy to zginął pod wsią Chocisław w Grodzieńskiem.
Warto zaznaczyć, że Ciemochowski był także oficerem taborów Wojska Polskiego w okresie II Rzeczypospolitej. Jego odwaga oraz oddanie ojczyźnie zostały docenione poprzez nadanie mu Orderu Virtuti Militari, co stanowi najwyższe odznaczenie wojskowe w Polsce.
Życiorys
Tadeusz Ciemochowski przyszedł na świat w Sosnowcu, jako syn Edwarda, inspektora Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, oraz Bronisławy z Piaseckich. Był młodszym bratem Stanisława, który urodził się 15 kwietnia 1890 roku i służył jako porucznik piechoty rezerwy.
Po ukończeniu rocznego kursu handlowego w Lublinie, a następnie kursu buchalteryjnego w Warszawie, w dniu 1 października 1914 roku zaciągnął się do Legionów Polskich w Częstochowie. Początkowo był przydzielony do Baonu Uzupełniającego, a później do VI baonu 1 pułku piechoty. Wkrótce został przeniesiony do 1. kompanii 6 pułku piechoty. Po półrocznym leczeniu w szpitalu Legionów w Kamieńsku, trafił do 2 pułku ułanów, w którym brał udział w wielu bitwach, takich jak te pod Kowlem, Trojanówką, Optową i Kostiuchnówką, oraz w walkach pozycyjnych nad Styrem. Po kryzysie przysięgowym zdołał ukryć się w Lublinie.
W 1918 roku Tadeusz dołączył do odrodzonego Wojska Polskiego. Jako podoficer 4 szwadronu 7 pułku ułanów uczestniczył w odsieczy lwowskiej. 26 stycznia 1919 roku, w trakcie akcji na Krystynopol, odniósł ranę. Po kilku miesiącach w szpitalu, został skierowany do Inspektoratu Taborów w DOGen. w Warszawie, a w kwietniu przeniesiony do Kielc na stanowisko dowódcy kolumny taborów nr 7. 15 lipca 1919 roku, dzięki swojemu doświadczeniu w Legionach Polskich, został mianowany podporucznikiem taborowym z dniem 1 czerwca 1919 roku, a 18 sierpnia tego samego roku dołączył do 1 Dyonu Taborów.
W lipcu 1920 roku, w trakcie wojny polsko-bolszewickiej, Tadeusz został przydzielony do organizującego się 1. szwadronu 2 Lubelskiego Pułku Jazdy Ochotniczej, który później przekształcił się w 22 pułk ułanów. 14 sierpnia wydzielono ze szwadronu grupę 100 jeźdźców do 16 Dywizji Piechoty w Lichowie, gdzie zajmowali się łącznością. Dowódcą tego szwadronu został por. Stanisław Ciemochowski, brat stryjeczny Tadeusza. Od 16 sierpnia szwadron brał udział w ofensywie sierpniowej, doznając przy tym znacznych strat. Z raportu bojowego sporządzonego przez podporucznika Ciemochowskiego wynika, że 18 sierpnia jego jednostka zdobyła trzy działa z zaprzęgami i jaszczami, a 22 sierpnia uratował most na Narwi przed zniszczeniem.
We wrześniu 1920 roku ppor. Tadeusz Ciemochowski otrzymał rozkaz zajęcia wsi Mielniki. Niestety, jego oddział wpadł w pułapkę pod wsią Chocisław, co doprowadziło do jego dwukrotnego ranienia przez wroga. W trakcie osłaniania odwrotu, z nieliczną grupą ułanów, został śmiertelnie ranny w głowę. Za swoje bohaterstwo został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu „Virtuti Militari”. Spoczywa na cmentarzu wojskowym w Lublinie (sektor P1KC, rząd 8, grób 15). Dnia 21 grudnia 1920 roku zatwierdzono w stopniu porucznika w wojskach taborowych, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich. Jego stryjeczny brat, Stanisław, poległ we wrześniu pod Kobryniem, również otrzymując pośmiertne odznaczenie Virtuti Militari.
Ordery i odznaczenia
Oto lista odznaczeń i wyróżnień, które otrzymał Tadeusz Ciemochowski. Wyróżnienia te są dowodem jego zasług i przyczynienia się do sprawy narodowej.
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 2585),
- Krzyż Niepodległości – pośmiertnie 21 kwietnia 1937 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
Przypisy
- Ciemochowski Tadeusz [online], Żołnierze Niepodległości [dostęp 23.02.2023 r.]
- Ciemochowski Stanisław. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 03.01.2023 r.]
- Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari 5, 6 - I.482.5-498, Ciemochowski Tadeusz [online], Wojskowe Biuro Historyczne [dostęp 29.12.2022 r.]
- M.P. z 1937 r. nr 93, poz. 128, jako ś.p. Tadeusz Ciemochowski.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 1 z 08.01.1921 r., s. 14, jako por. Tadeusz Ciemochowski ur. 01.04.1895.
- Dz. Rozk. Wojsk. Nr 89 z 20.09.1919 r., s. 2134, jako ppor. tab. Tadeusz Ciechomowski.
- Dz. Rozk. Wojsk. Nr 80 z 26.07.1919 r., s. 1833, jako Tadeusz Ciemochowski.
- IV Lista strat 1916, s. 5, jako Tadeusz Ciemochowski Kroja.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 28, 811.
- Laudyn 1929, s. 13-14, jako por. Ciemiochowski.
- Laudyn 1929, s. 13.
- Laudyn 1929, s. 6.
- Polak (red.) 1991, s. 28.
- Polak (red.) 1991, s. 27-28.
- Foto grobu Tadeusza Ciemochowskiego.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Stanisław Brejnak | Witold Jabłoński (podoficer) | Stanisław Józef Markiewicz | Julian Królikowski | Jan Tomaszewski (ur. 1 czerwca 1894) | Stanisław Kalabiński (1890–1941) | Ludwik Sobieraj | Ryszard Kowalski (cichociemny) | Antoni Zieliński (marynarz) | Wacław Stacherski | Czesław Łapiński (wojskowy) | Stanisław Hałaczkiewicz | Stanisław Śledź | Antoni Kiedrzyński | Wanda Gawryłow-Jankowska | Lucjan Tajchman | Jan Królikowski | Wojciech Korwin-Kossakowski | Zbigniew Babiński | Henryk Woźniak (powstaniec warszawski)Oceń: Tadeusz Ciemochowski